Tuhfetü`l-Vüzer? Y?sufü`l-V?`izü`l-K?ğızm?n? transkripsiyonlu metin ? açıklamalı sözlük

Abstract

Yüzyıllardır bin bir emekle ve hemen hemen her konuda kaleme alınan el yazması eserler, kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılmasında büyük bir öneme sahiptir. Bu eserler üzerinde yapılan dil bilimsel çalışmalar, bir dilin tarihsel dönemleri, söz varlığı ve buna benzer pek çok konuda bize bilgi verir. Bu eserler çeşitli edebi türlerde yazılmıştır. Bu türlerden biri de manzum sözlüklerdir. Klasik Türk Edebiyatı sahasında Arapça, Farsça ve Türkçe için pek çok manzum sözlük hazırlanmıştır. Bu manzum sözlükler, son zamanlarda öğretici yönleriyle olduğu kadar, gerek kendilerini tanıtır nitelikte yazılarla, gerekse de metinlerinin neşri suretiyle edebiyatımızda dikkat çekmektedirler.Bu araştırmamızda, ünlü İran şairi Molla C?m?`nin, Hüsrev-i Dehlev?`nin ?Dery?-yı Ebr?r? adlı manzumesine nazire olarak yazdığı 100 beyitten oluşan ?Lüccetü'l-Esr?r? adlı kasidesi sunulmuştur. Çalışmada C?mí`nin, Lüccetü'l-Ebr?r adlı kasidesinin şerhini 1137 yılında kaleme alan, Y?sufü'l-V??zü'l-Kağızm?n?`nin ?Tuhfetü'l-Vüzer?? adlı eseri incelenmiştir.Bu inceleme esnasında, transkripsiyon harfleri esas alınarak eserin yeni harflere çevirisi yapılmıştır.Biz de bu çalışmamızda, beyitleri oluşturan Farsça kelimelerin nasıl yazıldığını, Arapça ve Farsça'da nasıl telaffuz edildiğini ve ne anlama geldiğini içeren Farsça-Türkçe Manzum Sözlük çalışması yaparak Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgilenen araştırmacıların istifadesine sunmayı amaçladık.Tüm bu araştırmalar neticesinde, yazarın kimliği ve diğer eserleri hakkında gerekli bilgilere ulaşılmış ve tarih sayfasında gizli kalmış bir yazar daha edebiyat dünyasına kazandırılmıştır.Anahtar Kelimeler: Manzum sözlük, metin şerhi, transkripsiyon, Tuhfetü'l-Vüzer?, Y?sufü'l-V?`izü'l, K?ğızm?n?.

Having been written with all sorts of difficulties in every subject for centuries, the handwritten manuscript works have great importance in the transformation of cultural legacy to the next generations. Linguistic studies about these works give us information about historical periods of a language, vocabulary and many other subjects in the same way. These works were written in various literary genres. One of these genres is poetic dictionaries. For Arabic, Persian and Turkish, a lot of poetic dictionaries were prepared in Classical Turkish Literature. These poetic dictionaries have recently been drawn attention in our literature both with their pragmatic features and introductive writings and also with their publication forms.In this survey, famous Persian poet Molla C?mí?s 100 versed eulogy ?Lüccetü?l Esr?r? has been presented ? which he wrote as a `nazire? (comparison) for Hüsrev-i Dehleví`s poem ?Dery?-yı Ebr?r?. In this study; having written C?m??s eulogy `Lüccetü?l-Ebr?r?s paraphrase in 1137, Y?sufü?l-V??zü?l-Kağızm?n??s work ?Tuhfetü?l-Vüzer?? has been researched. In the process of this study, the work?s translation into new letters has been done by depending on transcription letters. In his work, the writer tried to explain the verses that formed this eulogy through Arabic, Persian and Turkish constitutions. In this survey we aimed to present our study to the researchers? usages who are interested in Turkish Language and Literature by doing a Persian-Turkish Poetic Dictionary study including how to write and pronounce Persian words that form the verses and what these words? meanings are.In consequence of all of these surveys, the necessary information about the writer?s identity and other works has been reached and another writer hidden among history pages was saved and presented to the literary world.Key words: Poetic dictionary, text paraphrasing, transcription, Tuhfetü?l-Vüzer?, Y?sufü?l-V?`izü?l, K?ğızm?n?.