Sanat nesnesi olarak cam

Abstract

ÖZET Cama; yüzyıllar boyu geçirdiği aşamalar açısından bakıldığında, önemli değişikliklerle karşılaşılmaz. Belirgin özelliklerine genel olarak bakıldığında, 'teknik öğesi silis olan bir madendir' denilebilir. Gam, sıcak olduğu zamanki gibi sonra da çok değişik yöntemlerle biçimlendirilebilir. Saydam ve saydam olmayan, renkli ve renksiz olarak değişik biçim ve yöntemlerle el ya da makina ile üretilebilir. Camın nasıl yapıldığı ve camda bilinmesi gerekli bilgilerin çoğu uzun bir süre gizlilikle uygulanmıştır. Günümüzde de bu anlayış yer yer gözlenmektedir. Bu araştırmada cam teknolojisi ile ilgili bölümler ayrıntılara girilmeden genel olarak ele alınmıştır. Camın teknik özellikleri, oldukça karışık ve ayrı uzmanlık isteyen bir alandır. Cam teknolojisi hakkında ilk olarak kitap halinde bilgi veren Alman Georg Agricola (1494-1555) olmuştur. Klasik olarak kabul edilmiş bir eser de, Antonio Neri tarafından 1679 yılında yayınlanan Camcılık Sanatı (L'arte Vetreria) 'dır. Tarihe bakıldığında cam örneklerine Mezopotamya'dan Mısır'a, Doğu Akdeniz'den Anadolu'ya kadar pek çok yerde rastlan maktadır. Küçük atölyelerde başlayan üretim, daha sonra fabrikalarda olmuştur. Endüstride yerini alan camın kullanım alam genişlerken teknolojik olarak da gelişmiştir. Ülkemizde camın çok eski bir tarih ve geleneğinin bulunduğu ancak sanat nesnesi olarak yeteri kadar kullanılmadığı görülür. Bugün Türk cam sanatına bakıldığında, yazık ki olması beklenen noktada değildir. IVCam, diğer malzemelerden farklı olarak kullanımında, öncelikle teknik ve teknolojisinin iyi bilinmesi gerekli olan bir malzemedir. Camın güç elde ediliyor olması ülkemizde de yaygın olarak kullanılmasına engel olmaktadır. Günümüzde, dünya ülkeleri cam konusunda yetkinleşmiş ve sadece camla uğraşan sanatçılar yetişmiştir. Bu sanatçılar camı gerek sıcak, gerek soğuk, çok ustaca kullanıp yeni yöntemler geliştirmişlerdir. Ülkemizde camla ilgili bireysel çalışmalar dışında fabrika, üniversite, özel sektör ve bazı kuruluşlarda gerekli çalışmalar yapılmalı ve bu çalışmalara hız kazandırılmalıdır. Cam nesnesi sanat insanları tarafından yoğun kullanılmalı ve sanat adına bu boşluk doldurul malıdır.

SUMMARY We meet important changes when we examine glass in terms of the stages in has undergone. When we examine the basic structure of glass we come across silica which is a chemical substance. Glass can be shaped both hot and cold in many different methods. Glass is produced manually or by machines as transparent and opaque or coloured and colourless with different methods. Most of the production and processing techniques of glass were kept as a secret for a very long time. We observe the same understanding even today. In this paper, parts related with glass technology has been examined generally without going into details. The technical characteristic of glass is a very complex area which requires specialization. The first book about glass technology was written by Georg Agricola (1494-1555) from Germany. Also, Antonio Neri had published a classical book about the art of glass making (L'arte Vetreria) in 1679. When we take a look at to history we come across glass samples in many places from Mesopotamia to Egypt, from Eastern Mediterranean to Anatolia. The production which started in small ateliers, later continued in factories. As the position of glass in industry extended, its technology developed. Although glass has a very old history and tradition in our country, we see that it was not satifyingly used aş an object of art. However, Turkish Glass Art today is unfortunately not in the place it is expected to be. VIIt is important to know glass processing technique and technology well. Glass is very different from other materials. The fact that glass is a material which is not easily obtained, prevents glass from being used widely in our country. Today, many countries in the world have become conscious about glass and they have started to train artists who are interested in glass. These artists, using glass both hot and cold, are suggesting new methods. The necessary studies related to glass must be carried out in factories, universities, institutions and organizations in our country other than the small ateliers. These studies must be accelareted. The material of glass must be used by men of art (artists) widely, and this space in art must be filled. VII