Oryantalist resimlerde doğu tekstilleri

Abstract

ÖZET Hızla sanayileşme sürecine giren ve Batının gerçeklerinden kaçan Avrupalı sanat çılar için ütopya, geçmiş, gelecek ve ortaçağlar kadar Doğuda bir sığınaktır. Do ğuyu konu alan edebiyat örnekleri, romantizm düşlerini geçmişin ve Doğunun beslediği pek çok yazar ve şairi kendi ülkesinin sınırlan dışına çekmiştir. Doğu Av rupalı için Napolyon Savaşları'ndan beri özgürlüklerin ve zenginliklerin simgesi haline gelmişti. Doğu'ya yönelmiş sanatçılar, Avrupalı okurların hayal gücünü, Do ğu'dan esinlenmiş olağanüstü görüntülerin yanında, yaptıkları gezilerin anılarıyla da zenginleştirilmişlerdi. Türkiye dışında gezginlerin rahatlıkla seyahat edebildikleri yer Mısır'dı. İstanbul; coğrafi konumu kültürel ve diplomatik ilişkilerin etkeniyle, Oryantalist çalışmalar için çok önemli bir doğu kenti olmuştur. Büyük bir egzotizm besleyen bu ortam; olağanüstü, göz kamaştıran kıyafetleri ve mimarisi ile Oryantalist sanatçılar için bi tip tükenmeyen kaynak oluşturuyordu. Batı'da Türk kıyafetlerine ve Doğu mimar lığına karşı duyulan bu ilgiye, resimli albümlerin yanı sıra Osmanlı İmparator lu'ğundan Batı'ya gönderilen Türk kumaş ve işlemeler, maden ve deri işleri ile be zeli eşyaların etkisi büyüktür. Bu dönemde Avrupa'da kitap ciltlerinin büyük bö lümü Osmanlı tarzında bezeniyor, Türk ebruları kullanılıyordu. Bu ciltlerin yapı mında basım evlerinde Türklerde çalışıyordu ve bu ustaların kullandıkları motif lerde, ciltçilikten, kitap süslemesine, maden işçiliğinden nakısa, dokumaya kadar bütün sanat dallarında etkili oluyor. Türk kadife ve dibaları, Bursa ipeklileri ve iş lemeleri Avrupa'da çok ilgi görüyor ve kopye ediliyordu. Brüksel'deki halı doku macıları tarafından ticari bir görevle İstanbul'a gönderilen Coecke bir yıl kalmış İmparatorluktaki hayatı yansıtan resimler yapmıştır. Doğuya olan bu ilgili alanda kendini gösteriyor. Türk kıyafetleri, Türkiye'den insan panoramaları kullanılıyor du. Hatta bu dönemde, Avrupa'da halı tezgahları kurulup, Türk halı tarzında, ha lılar üretiliyordu. Oryantalist sanatçılar; yabancı oldukları doğu yaşantısının kullanım eşyalarını on lara egzotik gelen hayat tarzını, özellikle hiç görmedikleri, anlatılanlardan ve kul lanılan malzemelerden yola çıkarak oluşturdukları, harem sahnelerini, resmeder ken kendi kültürlerini ve hayal güçlerini de kullanmışlardır. VI

SUMMARY For Eurepean artists escaping from the realities of the West being industrialized rapidly, the East is a shelter as much as the past, the future and Utopia. Examples of literature concerning the East have taken many writers and poets whose romantism affected by the past and the East out of their countries. The East had become the symbol of the freedoms and richeses since the Napolyon wars. Artists who had turned towards the East had enriched the dream powers of the European by the memories of their travels in addition to extraordinary views from the East. Although the Sacred Sals were of great importance to the oriental artists, sect clashes were obstacles for them. Istanbul had become a very important eastern city for the oriental studies because of it's geographical location and political position. It was an endless source for the orientalists with its peoples' gorgeous dresses and extraordinary architecture. This interest in the West towards the Turkish dresses and the eastern architecture was the result of Turkish fabrics and embroideries as well as albums sent from Ottoman Empire to the West. In this period, the books were binded in Ottoman style and Turkish marbles used. In binding of the books, Turks were working in the printing houses, too. Coeche, sent by the carpet producers in Brussel, to Istanbul, stayed one year here and painted pictures showing the life in the Empire. Orientalists used their cultures and dream powers while painting harem scenes which they never saw. VII