TRA1 düzey 2 bölgesinde destek ve teşvik alan süt sığırcılığı işletmelerinin ekonomik analizi

Abstract

İnsanların beslenmesi için gerekli temel besin maddelerinden biri de süttür. Süt sığırcılığı işletmeleri hem toplumun süt ihtiyacını karşılaması, hem de besi sığırcılığına materyal sağlaması bakımından, tarımsal üretim için gereklidir. Tarımsal üretimde işletmelerin başarısını ve sürekliliğini sağlamak açısında devletin destek ve teşvikleri işletme maliyetlerini düşürmek ve düzenli gelir sağlamak açısından son derece önemlidir. Bu çalışmada TRA1 Düzey 2 kapsamında yer alan Bayburt, Erzincan, Erzurum illerindeki süt sığırcılığı yapan tarım işletmeleri incelenmiştir. Oransal örnek hacmi kullanılarak çiftçilerle 182 adet anket yapılmıştır. İşletmelerin ekonomik analizleri yapılarak fonksiyonlarına göre sermaye yapıları ortaya konmuş, aktif –pasif denkliği belirlenmiştir. İşletmelerin Gayri Safi Hasıla, Saf Hasıla, Tarımsal Gelir, Net Çiftlik Geliri, Rantabilite Faktörü ve Brüt Marj hesap edilmiştir. Çalışmada Bayburt, Erzincan, Erzurum işletmeleri ve TRA1 bölge ortalaması süt maliyeti hesap edilmiştir. Hesaplamamlar sonucu Bayburt, Erzincan, Erzurum ve TRA1 ortalama süt maliyeti sırasıyla teşviklerle 0,616, 0,545, 0,600, 0,593 TL/Kg ve teşviksiz 0,877, 0,717, 0,859, 0,820 TL/Kg olarak hesap edilmiştir. Bu çalışmada, yarı logaritmik OLS analizleri yapılarak toplam gayrisafi üretim değerine ve hayvansal üretimden kaynaklı gayrisafi üretim değerine etki eden faktörler analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, yem maliyetlerinin yüksek olması, süt gelirinin tüm seneye yayılamaması ve pazarlama konusunda kooperatiflerin yeterli ve etkin çalışamaması nedenleriyle TRA1 kapsamındaki işletmelerin kar sağlayamadığı belirlenmiştir.

Among the basic nutrients necessary for human to feed is milk. Dairy livestock facilities are required in agricultural production for both meeting the milk people's need for milk and providing materials for livestock breeding. Governmental financial or technical supports are vitally important in agricultural production for facilities to become successful and sustainable by reducing operational costs and obtain a regular income. In the present study, dairy livestock facilities are evaluated in TRA1 NUTSII Region covering the provinces of Bayburt, Erzincan and Erzurum. Totally, 182 questionnaire forms were completed by producers using rational sampling volume. Capital structures and active – passive balance of the facilities evaluated were determined by analysing them economically and considering their functions. Gross Product, Pure Product, Agricultural Income, Net Farm Income, Rantability Factor and Gross Margin were also calculated. In the study, cost of milk was also calculated according to each of three provinces and for whole TRA1 Region. It was determined as the result of the calculations that when taking the incentives into account mean cost of milk was in Bayburt, Erzincan, Erzurum and whole TRA1 Region 0,616, 0,545, 0,600 and 0,593 TL/Kg while it was 0,877, 0,717, 0,859, 0,820 TL/Kg without incentives, respectively. In this study, half of the total gross production value logarithmic OLS analysis performed and the factors affecting the gross value of production originating from animal production have been analyzed.It was determined according to the results that profit margin of the facilities in TRA1 Region was considerably lower since feeding cost is high, income from milk sales is not evenly distributed whole year and cooperatives do not work efficiently and effectively on marketing.