Günümüz sanatında mitler

Abstract

ÖZET Söylenen veya duyulan söz, masal, öykü, efsane anlamına gelen mitos genel olarak kültürün kodlanmış fikir ve değerlerini kapsar ve sanatçı tarafından ele alınıp bir sanat eserine dönüştürülecek hammaddeyi oluşturur. Mit sözcüğünü kurmaca, hayal anlamında nitelendirebildiğimiz gibi kutsal gelenek, en eski vahiy, örnek gösterilecek model anlamında da niteleyebiliriz. Çoğu toplumlar mitlerin ortaya koymuş olduğu tanrıların, kahramanların yaptıklarını örnek olarak kendi yaşam biçimlerini oluşturmakla beraber bu biçimleri sanatlarınada taşıyarak sanat biçimlerini oluşturmuşlardır. Mitler dokunulmaz modeller olarak görülmekle birlikte gerçekte inşam yaratıcı olmaya süreklerler.Bu yaratıcılık süreci içerisinde mit bulundukları toplumları doğaya bağlı kılarak onu en derinden kavramaya yöneltir. Doğada ki korkuların, soruların çözümünü mitlerde bulan insan böylece kaostan-kozmoza ulaşır. Ahlaksal ve toplumsal düzeni sağlayan mitler toplum kültürünün temel yapı taşlarını ve ilk sanat biçimlerimde oluştururlar. Nerede bir toplum varsa, orada mitsel temalar ve onunla ilişki içerisinde olan bir sanat vardır. Ateş yakma, taştan aletler ve silahlar yapma, mağaralara sığınma bu dönemde olmuştur. Lascaux mağarasında büyüsel temalarla işlenmiş hayvan ve insan resimlerine yine bu dönemde rastlanılmıştır. Bu evrede mitos ve din egemendir. Mitlere; uygarlıkların en eski dönemi olan yontmataş döneminde de rastlıyoruz. İ.Ö. 2000-3000 yıllarında Mısır, Mezopotamya, Anadoluda da yine mitsel temalarda pişmiş çanak, çömlekler üzerine resimler yapılmıştır. Piramitler ve tapınaklar mitsel ve dinsel inançları anlatan sanat yapıtlarıdır. Ortaçağ sanatıda mitsel özelliğim korumuştur. Klasik müziğin, operanın, balenin, tiyatronun... ve edebiyatın kaynağında mitlerde ve dinlerde bulmaktayız. IIİlkellerde ve tek tanrılı dinlerde görülen dinsel törenler (ritler) plastik ve fonetik sanatların ilk izlerini oluştururlar. Okunan dualar ve ilahiler; şiir ve müziğin, totem sembolleri; heykellerin, danslar ve ayinler; tiyatronun, boyamalar ve süslemeler; resmin ilk adımlarıdır. Yunan uygarlığında kutsal yerlerde ve tapınaklarda yapılan törenler bugünkü tiyatro, müzik ve edebiyatın tohumlarım taşır. Tragedyanın ilk biçimleri şarap Bacchus için yapılan ayinlerde görülür. Günümüzün önemli düşünürlerinden olan Nietzsche'nin coşku ve denge kavramlarım, Yunan tanrılarına dayanak açıklaması mitolojinin önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Günümüz toplumları ilkel insanın tersine imgelerden yola çıkarak söylencelere ulaşır, imgenin söylenceye dönüşmesi, özünde modernist bir olgudur. Bu imge söylence etkileşimi günlük yaşamın nesnelerinden ve ilişkilerinden doğmaktadır. Bu imge söylence ilişkisine günümüz resim sanatı biçimlerinde de sıkça rastlamaktayız. III

SUMMARY Stories, tales, legends and the words that are said and heard mean myth includes of the ideas and virtues of a culture in general and it forms the raw materials which is handled by an artist and that will be transformed into a work of art we can also quality the word myth not only with the meaning of hold tradition, the oldest divine inspiration and the patterns which can be displayed as an example. Many societies formed their own life styles by taking the actions of the Gods and heroes in mythology as an example and at the same time they have formed their own art styles by carrying these styles into their arts. Although myths can be seen as immunity models, they lead men to be creative in this creativi period, myth leads societies to understand it deeply and to the them to the nature. This man who finds the solution of the problem and the fears of nature in myth reaches form chaos to harmony. Myths that provide social and moral order form the main structural patterns of the culture of seciety and the first art styles. Where there is a society, there styles. Where there is a society, there are mythological themes and an art that has the relation with it. To fire, to make tools that are made of stone and to make guns, to use the caves as shelters were all formed in this period. Animal and men pictures that were created by the spiritual themes in Lascaux cave were come a cross myths even in the Palae'olithic Age that is the oldest one fo civilization. Pictures were made on pots and pans with some mythological themes were come a cross in Anatolia, Mezopotamia and in Egypt in B.C. IV2000-3000 Pyramids and temples are works of art that tell us mythological and religions beliefs. Also the middle Age Art protected it's mythological significan't. We also find the source of literatue theatre, ballet, opera, music... etc. in myths and in religions. Religious ceromonies that are seen in primitive societies and religions which are believed in only one God form the first marks in plastic and phonetic arts Prays and hymn are the first step of poerty and music, idols are the other main steps of sculptures, dances and hymns are the first steps of theatre paints and decorations are the other basic steps of arts. The ceromonies that were held in templess and holy places in Greek civilization have the seeds of today's theatre, music and literature. The first forms of tragedia can be seen in the hymns that were made for the wine Bacchus the explanation of Nietzche on enthusiasm and balance concepts by depending on Greek Gods shows the importance of mythology once more. On the contrary to primitive men, today's societies reach rumours by taking a way to images. Transforming an image to rumour is a modern fact in its existence. This effection between image and rumour is born because of the objects of daily life and the relations between them. We often come a cross this image. Rumour relation in today's art styles.