İçel dokumacılığı

Abstract

ÖZET Tekstil el sanatlarının temelini meydana getiren dokumacılık sanatı, asırlar boyu Türklerin sanat duygularını aktarmada herşeyden önde gelen bir vasıta olmuştur. Bugünün Türkiye'sindeki dokumacılık, Orta Asya'dan kalkıp, tarih öncesi Anadolu'sunun gelmiş geçmiş medeniyetleri ile yoğrulan, birbirini kovalayan kuşaklan ile dünden bugüne getirdiği bir dokumacılıktır. Neolitik dönemden bu yana sürekli bir yerleşim bölgesi olan İçel; kıyılan, tarihi, kültürü, ekonomik yapısı ve kendine özgü el dokumacılığıyla birçok alanda önemli bir yere sahiptir. Geleneksel el sanatlarımızda iki grupta toplamış olduğumuz `Kirkitli` ve `Mekikli` dokumaları İçel bölgesinde de birçok güzel örnekleri ile karşımıza gelmektedir. İçel bölgesinin el dokumaları; malzeme, desen ve renk zenginliğine sahip dokumalardır. Halı dokumacılığına rastlanılmayan İçel bölgesinde, kilim ve düz dokuma yaygılar ağırlık kazanmaktadır. Ve bunlar arasında da İçel dokumalarının asıl zenginliğini `Döşeme` denilen çullar teşkil etmektedir. `Döşeme` çullarda en çok cicim ve zili tekniklerinin kullanıldığı dikkat çekmektedir. Bir `çul` cenneti olan İçel bölgesinin dokumaları malzemelerinde; kıl, yün ve tırtıkları, tezgahlannda; ıstar ve çulfalıkları, desen çizgilerinde; tabiata dayalı geometrik hatları ve sıcak renklerinin uyumu ile yörük geleneğine bağlı Türk dokumacılığında önemli bir yere sahiptir.

SUMMARY The art of weaving which constitutes the base of the textile hand art has been the essential means for reflecting the artistic feelings of Turks for centuries. Arising in Middle Asia and mixed with the past civilizations of Anatolia before history, the weaving in today's Turkey is a weaving with the generations following one another from yesterday to today. İçel, which is a continual settlement region from the Neolithic age up to today, has an important place in many fields in terms of its coasts, history, culture, economical structure and peculiar hand weaving. We come across with `Kirkitli` and `Mekikli` weavings, which we deal with in two groups in our traditional hand arts, with many fine examples in İçel region. The hand weavings in İçel region are the weavings which are rich in material, design and colour. İn İçel region, where it is not possible to see carpet weaving, kilim (pilleless carpet) and smooth woven coverings have an important place. And among these, the çul (hair weaving) called `Döşeme` constitute the main richness of İçel weavings. İn the hair weaving `Döşeme`, one notices the techniques named cicim and zili. Being dependant on the yörük traditions, İçel region, which is a paradise for `hair weaving`, has an important place in Turkish art of weaving, with hair, wool and cotten thread as the materials, Istar and Çulfalık as looms, geometrical lines based on nature in the lines of design. VI