Yirminci yüzyılın çeyreğinde sanatta ölüm konusu

Abstract

Özet Ölüm duygusu sanatta en fazla kullanılan temalardan biridir. Bu çalışmada ilk uygarlıklardan, bütün disiplinlerin birbirini beslediği yirminci yüzyıl akımlarına kadar olan süreç incelenmiştir. Eski uygarlıklar, Ortaçağ resim anlayışı, dinlerin ölüme bakışı, Anadolu insanının ölümle ilgili gelenek ve görenekleri, Şamanizm, geçmişte ölümün nasıl algılandığının ipuçlarını vermesi açısından ele alınan ana başlıklardandır. Günümüz sanatının incelenmesinde ise en önemli başlıklardan biri savaştır. Irkçı eğilimlerin, soğuk savaşların, hatta artık sıcak savaşların yaşandığı yüzyılımızda insanoğlunu etkileyen etkenlerden biridir. Bu duruma verilen tepkilerin en etkin şekillerini de sanat tarihinde görmekteyiz. Bilimin her gün yeni verilerle karşımıza çıkması, teknolojinin hızla gelişmesi çağın en önemli özelliğidir. Kişiliksizleşme, yabancılaşma ve duyarsızlaşma gibi kavramların sonucu olarak ölüm ile ilgili her türlü duygu-ölüm arzusu, korkusu, ötenazi, şiddet tutkusu- hemen her disiplinde kendisine sağlam bir yer edinmiştir. Bu kavramları inceleyen, çalışmalarında bu konulara eğilen sanatçıların çalışmalarını ve temel konseptlerini bilmek yüzyılın kavranması açısından önemlidir. Bütün bu başlıklar ele alındığında varılan nokta ise yaşanılan süreç açısından önemlidir, çünkü ölümün, bilinmeyenin, tecrübe edilmemiş olanın işlenmesi kişiye bir yandan bir kapıyı açarken, diğer taraftan bambaşka bir kapıyı da aralaması sebebiyle somut bir sonuç edilmesi çok zor görünmektedir.

Summary The feeling of death has been one of the most important concepts of art. In this thesis, a period, including both the ancient cultures and contemporary art has been examined. Ancient and Anatolian cultures, middle ages, religious and schamanistic concepts are some of the important titles for understanding how the feeling of death has been percepted in the past. In can be said that war is one of the most important elements of contemporary art. All kinds of racism and wars have directly effected human life, therefore ancient and contemporary cultures. And the activist form of reaction has always been art. The two main characteristics of twentieth century are science and technology. Science has been bringing up new facts about human birth and death everyday. And technology is being improvised very rapidly. In almost every discipline of art, the concepts concerning death- death fear, utenasia, passion for death and violence- take place. It would be useful to explore the works and concepts of the artists for percepting the spirit of twentieth century. As a conclusion of studying these subjects the main theme one can reach is that there can be no certain result since dealing with the unknown brings up too many questions more than answered ones. Ill