Abdurrahmân Abdî Paşa`nın Müfîd adlı eseri (1-35a varakları arası inceleme- metin)

Abstract

12. yüzyılda yaşadığı bilinen büyük bir şâir, mutasavvıf ve mütefekkir olan Feridüddin Attâr'ın Farsça yazdığı Pend-nâme adlı eseri, başta İslâm âlimleri olmak üzere herkes tarafından ilgi görüp ders olarak okutulmuş, bu eserin pek çok şerhi ve tercümesi de yapılmıştır. İslamî ve tasavvufî görüşlere dayanan, ahlâk ve edep kurallarından bahseden bir nasihat kitabı olarak nitelendirilen Pend-nâme, 17. yüzyılın Osmanlı devlet adamı ve tarihçisi Abdurrahmân Abdî Paşa tarafından da şerhi yapılmıştır. Abdî Paşa'nın `meramı güzel anlatan, faydalı` anlamlarına gelen `Müfîd` ismini verdiği bu eserin ellisi yurt içinde, yirmi ikisi yurt dışında olmak üzere toplam yetmiş iki nüshası tespit edilmiştir. Çalışmamızda bu nüshalardan Çorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi'nde yer alan, 1679 istinsah tarihli, 108 varaktan oluşan Müfid'in [1b-35a] arasındaki varakları incelenmiş, eser hakkında bilgiler verilerek eserin şerh yöntemi, dil ve üslup özellikleri ve özellikle de muhtevası değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Feridüddin Attâr, Pend-nâme, Abdurrahmân Abdî Paşa, Müfîd

The work of the great poet, Sufi and philosopher Feriduddin Attar known as being lived in the 12th century, called Pend-nâme written in Persion, has addressed to every classes of the society for centruies. This work which has been interested by most, moinly by Islamic scholars, thought as a principle, has been translated many times. Pend-nâme, based on Islamic and mystical beliefs and characterized as an advice book mentioning about moral and decency rules, has been made annotations by the 17th century Ottaman historian and politician Abdurrahmân Abdi Paşa. `Müfîd` which means useful and explaining the concept in an attractive way, the work of Abdî Paşa has been detected to be copied for seventy-two times, fifty times in the countryside and twenty two times outside the country. In our study, the soils between [1b-35a] of one of the copy of this work `Müfîd` taking place in Çorum Hasan Paşa City Public Library and composing of 108 foils, dated to 1679, has been examined. The language wording, the way of the annotation and especially the content of the work has been evaluated by giving information about the work. Key Words: Feridüddin Attâr, Pend-nâme, Abdurrahmân Abdî Paşa, Müfîd