Erzincan ovasında yetiştirilen Çermail armut çeşidinde üstün vasıflı tiplerin seçimi

Abstract

Bu çalışma, Erzincan ovasında uzun yıllardır yetiştirilen yöresel Çermail armut çeşidine ait ümitvar tiplerin seleksiyon kriterleri doğrultusunda seçimi amacıyla 2009-2012 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışma kapsamında Çermail armut çeşidinin yoğun olarak bulunduğu Erzincan ili Üzümlü ilçesi, Bayırbağ beldesi ve merkeze bağlı köyler taranmış; verim potansiyeli yüksek, peryodisiteye az meyilli ve gösterişli meyve yönünden üstün olan 50 tip işaretlenmiştir. İşaretlenen bu tiplerde 2010 ve 2011 yıllarında pomolojik değerlendirme ve bazı kimyasal analizler yapılmıştır. Tiplerin birbiriyle karşılaştırılmasında değiştirilmiş tartılı derecelendirme metodu kullanılmıştır. Verim, peryodisiteye eğilim, meyve iriliği, tat, albeni, meyve eti sertliği ve suda çözünür madde miktarı tartılı derecelendirmeye esas olan özellikler olarak ele alınmıştır. Çalışmada özellikle merkeze bağlı Bahçeliköy ile Bayırbağ beldesi ve Üzümlü ilçelerinden seçilen tipler daha verimli ve her iki yılda da peryodisiteye az meyilli tipler olarak belirlenmiştir. Değerlendirilen tiplerde özellikle meyve ağırlıkları ile boyutları bakımından geniş bir varyasyon olduğu ortaya çıkmıştır. Nitekim tiplerde 2010 yılında meyve ağırlıkları 84.39 g ile 268.51 g ve meyve eni 50.95 mm ile 78.54 mm arasında değişmiştir. En düşük meyve eti sertliği Y-01 nolu tipte 7.13 kg/cm² olarak, en yüksek meyve eti sertliği ise Y-03 nolu tipte 26.24 kg/cm2 olarak elde edilmiştir. Yapılan tartılı değerlendirme sonucunda Çermail armut tiplerinden özellikle 800 ve üzeri puan alan B-10, BK-04, BK-08, Ü-04, B-02 ve Ü-01 tipleri ümitvar olarak belirlenmiştir.

This study was conducted during 2009-2012 to select promising types of Çermail pear, which is grown in Erzincan plain and has domestic importance. For the study; Üzümlü, Bayırbağ and villages belong to Erzincan city where Çermail pear is mostly found was scanned and 50 types were marked which showed high yield capacity, less alternate bearing problem and attractive fruits. On these selected types, some pomological and chemical assessments were done between in 2010 and 2011. Modified weighed ranked method is used for comparing the types with each other. Fruit yield, alternate bearing, bigger fruit size, taste, attractiviness, flesh firmness and soluble solid content are the main parameters for the Weighed ranked method. In the study, types chosen from Bayırbağ and Üzümlü areas were determined as more productivity and tends less alternate bearing. There has been a wide varition among the assessed types in terms of fruit weight and fruit diameters. For example; fruit weight varied from 84.39 g to 268.51 g and fruit diameter varied from 50.95 mm to 78.54 mm in 2010 year. The lowest fruit flesh firmness determined as Y-01 on type 7.13 kg/cm2 and maximum is determined as Y-03 on type 26.24 kg/cm2. As a result of Modified weighed ranked method, among the Çermail pear types B-10, BK-04, BK-08, Ü-04, B-02 ve Ü-01 have the highest points and determined as the most promising.