Tarım işletmelerinin örgütlenme durumu ve buna etki eden faktörlerin belirlenmesi: Erzurum ili örneği

Abstract

Bu çalışmada, Erzurum İli tarım işletmelerinin tarımsal örgütlenme durumunun ve buna etki eden faktörlerin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaçla Aziziye, Aşkale, Çat, Horasan ve İspir ilçelerinde bulunan toplam 15 köyde oransal örnekleme yöntemine göre bulunan 139 işletmeci ile anket yapılmıştır. İncelenen işletmelerde tarımsal örgütlenmeye etki eden faktörleri belirlerken sıralı probit ve sıralı logit olmak üzere iki ayrı model kurulmuş ve her iki modele göre tarımsal örgütlenmeye etki eden faktörler belirlenmiştir. Kurulan modellerde bağımsız değişkenler; ilçeye uzaklık, ile uzaklık, işletmecinin eğitim durumu, aile nüfusu, ilçeye gidiş sıklığı, ile gidiş sıklığı, internet kullanımı, tarımsal desteklerden yararlanma durumu, tarım dışı gelir, tarımsal gelir, hayvan varlığı, tecrübe, gazete okuma durumu olarak sıralanmaktadır. Elde edilen sonuçlara göre modeller karşılaştırılmış, en uygun modelin sıralı logit model olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonuçları bu modele göre değerlendirilmiştir. Buna göre incelenen işletmelerde ile uzaklık, işletmecinin eğitim seviyesi, tarımsal desteklerden yararlanma, hayvan varlığı, işletmecinin tecrübesi ve gazete okuma oranı arttıkça tarımsal örgütlere üye olma oranının arttığı belirlenmiştir. Şehir merkezine uzak yerlerde kooperatif ve birlikler kurulmasının teşvik edilmesi, tarımla uğraşan kişilere bilgi ve beceri artırıcı eğitimlerin verilmesi, tarımsal desteklerin tarımsal örgütler vasıtasıyla dağıtılması ve artırılması, ticari karakterde işletmelerin kurulması gibi alınacak tedbirlerle tarımsal örgütlenme oranının artacağı düşünülmektedir.

In this study, we aimed at investigating agricultural cooperation among farms and revealing the factors affecting cooperation in Erzurum province. 139 farmers in 15 villages were surveyed through Proportional Sampling Method, covering Aziziye, Aşkale, Çat, Horasan and İspir districts.Ordered probit and ordered logit models were used to determine influences of factors that affect agricultural cooperation for both models. Independent variables in the models are selected as distance to district, distance to province, education level of farmers, family size, frequence of visit to district, frequence of visit to province, internet use, utilizing agricultural supports, non-agricultural income, agricultural income, animal asset, experience and newspaper reading situation. Based on the analyzed results and the most appropriate model that fits the data best is ordered logit. Thus, evaluation of the study was done according to the ordered logit model. As a result, as distance to province, education level, utilization of supports, animal asset, experience and newspaper reading rates increase, tendency of being a member of cooperation rises. As for conclusion, promoting to found cooperatives and unions in far places from province, providing trainings and extension services to farmers, distributing agricultural supports through cooperatives and unions, encouriging farms to be more commercial units are thought to be important to increase the willingness of cooperative and union membership among farmers.