Tip 2 diyabetli hastalarda akdeniz ve dash diyetine uyumun glisemik kontrol üzerine etkisi

Abstract

Tip 2 Diyabetes Mellitus (Tip II DM) ve insülin direnci (IR) olan hastaların beslenme şekillerinin glisemik durumlarını ve antropometrik ölçüm değerlerini etkilediği bildirilmesine rağmen ilgili çalışmalar literatürde oldukça kısıtlıdır. Bu çalışma Tip II DM ve IR olan hastaların Akdeniz diyeti ve DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) diyetine uyumlarının biyokimyasal parametreleri (açlık kan glikozu, HbA1c, trigliserit, total kolesterol, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol, VLDL-kolesterol, insülin) ve antropometrik ölçümlerine (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, vücut yağ oranı, vücut yağ miktarı, yağsız vücut ağırlığına) etkisini değerlendirmek amacıyla Gölbaşı Şehit Ahmet Özsoy Devlet Hastanesi Diyet Polikliniği'ne başvuran 20-64 yaş arası 70 (20 erkek, 50 kadın) gönüllü birey ile yürütülmüştür. Çalışmaya katılan bireylere genel bilgiler, 24 saatlik besin tüketim kaydı, besin tüketim sıklığı, Akdeniz Diyeti Uyum Ölçeği, DASH diyet skoru ve Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi Kısa Formunu (International Physical Activity Questionnaire [IPAQ- SF]) içeren anket yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulanmıştır. Çalışmaya katılan bireylerle çalışmanın başlangıcında ve üç ay sonrasında olmak üzere toplam iki kez görüşülmüştür. Çalışmada Akdeniz diyetine uyum, bireylerin insülin seviyeleri ile negatif yönlü orta şiddette (r=-0,468; p<0,01) ve HDL-kolesterol seviyeleri ile pozitif yönlü zayıf şiddette (r=0,372; p<0,01) korelasyon gösterirken; DASH diyetine uyum ile biyokimyasal parametreler ve antropometrik ölçümler arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç olarak Tip II DM ve IR olan hastalarda Akdeniz diyeti hastaların beslenme durumu ve biyokimyasal parametrelerini iyileştirebilecek beslenme tedavisi yaklaşımı olarak değerlendirilebilir, DASH diyeti ile ilgili daha fazla çalışmaya ihtiyaç bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Akdeniz diyeti, DASH diyeti, tip 2 diyabet, insülin direnci, glisemik kontrol

Although it has been reported that diets affect glycemic status and anthropometric measurement values of patients with type 2 diabetes mellitus (Type II DM) and insulin resistance (IR), the related studies are very limited in the literature. This study was conducted with 70 volunteers (20 male, 50 female) aged 20-64 years who were admitted to Gölbaşı Şehit Ahmet Özsoy State Hospital Diet Clinic in order to evaluate the effect of adaptation of Mediterranean diet and DASH diet on biochemical parameters (fasting plasma glucose, HbA1c, triglyseride, total cholesterol, HDL cholesterol, LDL cholesterol, VLDL cholesterol) and anthropometric measurements (body weight, height, body fat ratio, body fat, lean body mass) of Type II DM and IR patients. The questionnaire includes general information, 24-hour diet recall, food frequency questionnaire, Mediterranean Diet Assessment Tool, DASH Diet Score and International Physical Activity Questionnaire Short Form. The questionnaire was applied by face to face interview method. Participants were interviewed at beginning of the study and three months later. In the study, adherence to Mediterranean diet showed a negative correlation with insulin levels (r=-0.468; p<0.01), and positive correlation with HDL-cholesterol (r=0.372; p<0.01). There was no correlation between DASH diet adherence with biochemical parameters and anthropometric measurement values (p>0.05). In conclusion, Mediterranean diet in patients with Type II DM and IR can be considered as nutrional therapy approaches that can improve the nutrional status and biochemical parameters of the patients. Further investigation is needed with regard to the role of the DASH diet on Type II DM and IR. Key Words: Mediterranean diet, DASH diet, type 2 diabetes, insülin resistance, glycemic control