İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesindeki A. 6661 numaralı mushafın tezhip özellikleriyle incelenmesi

Abstract

`İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesindeki A. 6661 Numaralı Mushafın Tezhip Özellikleriyle İncelenmesi` başlıklı tez çalışması yedi bölümden meydana gelmektedir. Araştırmanın giriş bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemine ilişkin açıklamalar yapılmıştır. İkinci bölümde mushaf hakkında genel bilgiler verilerek, mushafın tanımı, oluşumu, gelişimi ve mushafların bezenmesinde tezhipli bölümler/sayfalar özellikleriyle anlatılmıştır. Üçüncü bölümde tarih ve imza bulunmayan eserin, bezeme özelliklerinden ait olduğu düşünülen Safevî Döneminin kültür ve sanatı, Osmanlı-Safevî sanat ilişkileri, dönemin tezhip özellikleri ve sanatkârları, konuya ilişkin ve tarihi bulunan aynı üslûpta tezhib edilmiş başka eserlerle karşılaştırılarak, `Safevî Dönemi Kültür ve Sanatı` başlığı altında ele alınmıştır. Dördüncü bölümde, `İÜK. A. 6661 Numaralı Mushafın Bezeme Özelliklerinin İncelenmesi` başlığı altında mushafın tezhipli sayfalarının desen analizleri, çizimler ve fotoğraflarla ayrıntılı biçimde incelenmesi, tezhip özelliklerinin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Beşinci bölümde, `Tipoloji` başlığı altında incelenen eserin tezhip özelliklerinin (sayfa düzenleri, sûrebaşları, motif grupları, arasuları, güller, duraklar, tığlar) sınıflandırılması yapılarak tablolarda gösterilmiştir. Altıncı bölüm `Değerlendirme ve Sonuç` bölümüdür. Safevî döneminin sanat anlayışı ile yapılan analizler, örnek eserlerin karşılaştırmaları doğrultusunda edinilen bilgiler değerlendirilerek sonuca gidilmiştir. Yedinci bölümde ise tez konusuyla ilişkili olarak Safevî devri tezhip özelliklerini yansıtan ve bugünün tezhip anlayışıyla yorumlanan uygulama çalışmaları yer almaktadır.Çalışma, sözlükten oluşan ekler kısmı ve kaynakça ile tamamlanmıştır.

Thesis study titled `Examination of the Koran Numbered A. 6661 at Istanbul University Rare Books Library with its Illuminated Manuscript Features` consists of seven sections.The purpose, scope and method of the study are explained in the introduction section of the research.In the second section, general information about the Koran are provided and definition, creation, development of the Koran and illuminated sections/parts of the Koran decoration are explained with their features.In the third section culture and art of Safavid Period which is thought to be the period in which the book which does not contain any date or signature was created due to its decoration features, Ottoman-Safavid artistic relationship, illumination features of the period and artists were compared with other books which contain dates and which were illuminated with the same method and this examination was reviewed under the title of `Culture and Art in the Safavid Period`. In the fourth section, it was aimed to examine the pattern analyses, drawing and photographs in the illuminated pages of the Koran in detail and to determine the illumination features under the title of `Examination of Illumination Features of Istanbul University Library A. 6661 numbered Koran`. In the fifth section, illumination features (page orders, chapter indentations, motive groups, gaps, roses, stops, needles) of the book examined under the title of `Typology` are classified and shown in tables. The sixth section is the `Evaluation and Conclusion` section. The conclusion was made by evaluating the analyses made with the artistic understanding of Safavid period, the information obtained by comparing sample books. In the seventh section, the studies of the works which reflect the illumination features of Safavid period and interpreted with the today's notion of illumination in relation to thesis subject are given. Study is completed with appendices section which consists of a dictionary and references.