Doğu Karadeniz bölgesinde kadostro çalışmalarının organizasyonu

Abstract

ÖZET Taşınmaz malların hukuki ve geometrik durumlarını belirleyen kadastro, çağımızda -başta mühendislik olmak üzere- birçok hizmetin yürütülmesinde temel bir faaliyet olmuştur. Bu nedenle, bütün Dünya da olduğu gibi, ülkemizde de kadastronun önemi gün geçtikçe artmak tadır. Türkiye'de, tapu ve kadastro faaliyetlerinin geçmişi oldukça eskilere dayanmasına rağmen, planlı ve programlı çalışmalar, 1950 yılından sonra, konu ile ilgili ölçme ve değerlendirme araçlarındaki gelişmelere paralel olarak hızlanmıştır. 19&3 yılından itibaren uy gulanan `Beş Yıllık Kalkınma Planları` nda `Harita, Tapu ve Kadastro Sektörü` için planlanan hedeflere genellikle ulaşılamamıştır. Bu du rum, plan hedeflerinin gerçekçi olmadığına işaret eder. Bunun yanan da, kadastro çalışmalarında da beklenen atılım gerçekleştirilememiş tir. Ülkemizin en az kadasto gören bölgelerinden birisi de Doğu Karadeniz bölgesidir. Bundaj iklim, topografya, bitki örtüsü ve sosyo - ekonomik yapı gibi bölge faktörlerinin yanısıra, yönetimden kaynak lanan ihmal edilişin de rolü vardır. Başta yöntem olmak üzere, çalış maları birçok yönlerden etkileyen bölge şartlarının değiştirilmesi mümkün değildir. Ancak, mevcut şartlarda optimum verimle çalışmanın yollarını aramak, yönetimden kaynaklanan zaman kayıplarını ve verim düşüklüklerini en aza indirmek mümkündür. Devamlı geliştirilmesi ve kontrolü sağlanabilen bir organizasyonla bu gerçekleştirilebilir. Bu düşünceden hareketle, bölgedeki kadastro teşkilatları ve ça lışmaları hakkında yeterince bilgiler toplanarak belli başlı sorun lar tesbit edilmiş ve bunların azaltılabilmesi, çalışmaların hızlan dırılması için tedbirler düşünülmüştür. Bugüne kadar, Doğu Karadeniz bölgesinde kadastro çal iş mal arında f otogrametriden yararlanılamamıştır. Arazinin fazla engebeli, bitki örtüsünün çok yoğun, parsel şekillerinin gayrı muntazam ve yüzölçüm- lerinin çok küçük olması bunu engellemektedir. Bu durumda, yersel yöntemlerle çalışılması hemen hemen zorunludur. Ancak, halihazırda- X - kullanılan araçlar, teşkilat ve eleman sayısı ile, çalışmalar olduk ça yavaş gitmektedir. Ayrıcaj dağınık çalışma, ormanlarla ilişkiler, çalışanların ekonomik ve sosyal problemlerinin çokluğu ve diğer ça lışma şartları gibi etkenler de verim düşüklüğünün sebeplerindendir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ve taşra teşkilatlarında yapılan en son düzenlemelere rağmen, uygulamada önemli gelişmeler olmamıştır. Çünkü, kurulan Kadastro Bölge Müdürlükleri henüz gerektiği gibi teş kil ati anmamış t ir. Bölgede, kadastro sorunları da çok yönlüdür. Genellikle ilk ya pılan çalışmalar güncelliğini kaybettiği için yenilenmeleri gerekmek tedir. Kadastro faaliyetleri önce sahil köylerinden başlatılmıştır. Uzak köylere varıldığında, orman ihtilâfları ve ulaşım sorunlarıyla karşılaşılmaktadır. Bu kısımlarda hava ve arazi şartları daha da kö tüleşmektedir. Bölgede ormanlar geniş bir yer tutmasına rağmen, 'orman kadastro çalışmaları da çok yavaş gitmektedir. Yapılan orman haritaları ile kadastro haritaları arasındaki teknik standartlar farklıdır. Bu yüz den, kadastronun orman sınırlarına dayandığı yerlerde bazı sorunlar çıkmaktadır. Bu çalışmada, kadastro hizmetlerinin yapılmasında verimi azal tan ve sürati etkileyen olumsuz etkenlerin iyi bir organizasyonla azaltılabileceği düşünülerek, organizasyon hakkında da bazı bilgiler verilmiştir. Ayrıca, bugüne kadar kadastro çalışmalarının organizas yonuna yönelik faaliyetler de kısaca tanıtılmıştır. Bölgede, kadastro çalışmalarının daha kısa zamanda tamamlana bilmesi ve daha uzun süre kullanılabilir olabilmesi için; daha fazla sayıda teşkilat ve elemanla, daha modern araç ve gereçlerle çalışı larak, faaliyetlerin planlı ve programlı bir şekilde yürütülmesi, uy gulama yer ve zamanının uygun seçilmesi, faaliyet ürünlerinin yaşa tılması ve faaliyetlerin öneminin halka tanıtılması gerektiği vurgu lanmıştır. Faaliyetlerin yönetim ve denetiminde yardımcı olması ba kımından önem arzettiği için `iş akış şemaları` hazırlanmıştır. Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlüğü teşkilat şeması yeniden düzenlenmiştir. Gereğinde Özel sektöre de görev verilerek, bölgede kadastronun ne kadar zamanda tamamlanabileceği konusunda bir tahmin yapılmıştır.

SUMMARY Cadastre which determines the legal and geometrical positions of real estates has been a very fundamental activity for more than a century in carrying out various services in which engineering comes first. Thus the cadastre has gained an increased importance in Turkey as well as in the world. Although their roots lay in the far paBt, planned and programmed works of cadastre in Turkey have taken momentum since 1950 together with the development and sophistication of related surveying and plot ting instruments. In the Turkish five-year development plans which were put into effect first in 1965» `the plan targets set for `the Cartography, Title-Deeds and Cadastre Sector` could not be realized. This is because both the targets set for the sector are unrealistic and the overall performance of the sector is unsatisfactory. East Black Sea Region in Turkey which consumes least cadastre services. In this result have played a significant role ad ministrative bottlenecks, regional socio-economical structure and other regional factors such as climate, topography and vegetations. Although it is impossible, of course, to change climatological conditions of the region which affected in different ways various aspects of this study, especially methodology taken, it is possible i to seek ways to optimum research productivity, which can be realized with a developing and well cotrolled organisation, by minimizing time loses and productivity failures originated mainjLy from the Government bureaucracy. From this point of view, by collecting data about the regional cadastre organisation and sorting and analyzing them, fundamental bottlenecks of the organisation are found and policy measures to correct and to improve present conditions are developped in this study. It is founü that photogrammetrical techniques could not be used in the cadastre works done in the region up to now whose reasons are topogrâphicay and vegetational conditions of the region.- XII - In this case, application of terrestrial methods to the regiqnal cadastre problems has become necessary. But present state of instru ments used, organisation and number of personnel engaged in work are unsuff icient. In spite of the reorganisation made in the sturucture of General Directorate of Land Registery and Cadastre and Its pro vince organisations, improvment in the cadastre works has not been achieved since newly set up Regional Directorate of Land Registery and Cadastres have not come up to a properly functioning position. The cadastre problems in the region are highly complex and pione er works have to be up-to-dated since they lost their credibility. * Although the forest areas take an important place in the region, forest cadastre activites move slover and inconsistencies exist bet ween technical standards on which forestry and cadastre maps depend. Considerable difficulties have arisen where cadastre works reach the frontier of forest areas. To complete the cadastre works in the region during a short peri od of time and to make the credibility of this works last in the long run, certain policy measures are produced, explained and discussed at lenght in the study.