İmar bağışlamalarının kent planları üzerine getirdiği imar yükleri (2981 sayılı yasa uygulaması ve sonuçları: Trabzon örneği)

Abstract

ÖZET İmar affı yasası ile kent mekanları üzerine, kentsel donanımlar (teknik, sosyal altyapı) açısından gelen yükle rin belirlenmesi ve bu yüklerin ortadan kaldırılması için öneriler sunmayı amaçlayan bu çalışma, giriş bölümüyle bir likte beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde hızlı nüfus artışı, buna bağlı olarak kentleşme ve kentlerin büyümesine değinilmektedir. Bu ol gulara bağlı olarak yasadışı yapılaşmalar, yapılaşmanın denetimsizliğinin olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırmak içinde çıkarılan yasalarla, 2981 sayılı yasa bu açıdan ir delenmekte, amaç ve izlenen yol belirtilerek bölüm sonlan- maktadır. Birinci bölümde önce Türkiye'deki kentleşme ve konut sorununa değinilmekte daha sonra Trabzon'da gözlenen kentleşmenin Türkiye geneli ile karşılaştırması yapılmak tadır. Ayrıca Türkiye'deki kent planlama çalışmalarının ge lişimi ve bu bağlamda Trabzon'daki kent planlama çalışma ları kısaca açıklanmakta, Trabzon'un Türkiye'deki planla ma çalışmalarının aşamalarından ne ölçüde etkilendiğinden bahsedilmektedir. Kural dışı yapılaşmanın nedenleri ve türleri üzerinde durulmakta ve Cumhuriyetten bu yana çıka rılan imara ilişkin bağışlama içerikli yasalar ve bu yasa ların genel özellikleri üzerinde durulmaktadır. ikinci bölüm, alan çalışmasını-Trabzon örneğinde-kap- samaktadır. îmar affı yasasından faydalanmak için Trabzon Belediyesine başvuruda bulunanların sayıları ve bunların kent ölçeğinde mahallelere göre dağılımları ve örnek mahal lelerin nasıl seçildiği gösterilmektedir. Ayrıca Trabzon kentindeki kural dışı yapılanmanın boyutları, yapılaşma türüne ve imara aykırılık biçimine göre dağılımları ince lenmektedir. Son olarak imar affı yasası ile bağışlanankonutlarda barınan insanların kentsel donanım gereksinme leri saptanmaktadır. Bunlar sırasıyla; Teknik altyapı: o Yol. Otopark © Kullanma ve içme suyu e Elektrik. Kanalizasyon Sosyal altyapı: © Eğitim o Sosyal-kültürel 0 Aktif yeşil alan başlıkları altında incelenmekte ve tüm bu donatılara gelen yük miktarları hesaplanmaktadır. Bu bölümde, son olarak yasa koyucunun çözüm olarak önerdiği ıslah imar planı uy gulaması örneklerinden, Fatih-Yeşiltepe incelenerek tar tışılmaktadır. üçüncü bölümde ise, ikinci bölümde elde edilen bul gular Trabzon ölçeğine genellenmekte ve bu bağlamda soru nun ülke ölçeğindeki boyutlarına değinilmektedir. Dördüncü bölümde; çalışmanın sonuçları üzerinde yo rum yapılarak öneriler sunulmaktadır. -VII-

SUMMARY Since the late 1940' s unplanned and out-off-planned developments in the urban areas have been caused many occassional legal arrangements. The last and one of the most important of these arrangements is so called