Artvin-Murgul yöresindeki kayın ve kızılağaç orman ölü örtülerinin bazı hidrolojik ve fiziksel özelliklerinin araştırılması

Abstract

ÖZET Bu çalışmayla? Doğu Karadan i 2 de `Artvin-Murgul yöresin deki Kayın ve Kızılağaç Orman ölü örtülerinin Bazı Hidrolo jik ve Fiziksel özelliklerinin Yükselti ve Ağaç Türüne Göre Değişiminin Araştırı İması « `amaçlanmıştır » Burada araştırılan konular? toplam Ölü örtü birikimi ve bunun L, F, H tabakala rının miktarının ne olduğu, yükselti ve ağaç türüne göre nasıl değiştiği ve bu değişik Ölü örtülerin bazı hidrolojik ve fiziksel özelliklerinden Hacım Ağırlığı, Ateşte Kayıp miktarı, Azami Su Tutma Kapasitesi ve Tarla Kapasitesi şartlarında Tuttuğu Nem Miktarının ne olduğudur» Bunları cevaplayabilmek için; Hurgul ilçesi Başköy köyü Acıgöl Deresi Havzasında, aynı bakıda 4 -farklı yükseltiden Kayın ve 2 -farklı yükseltiden de Kızılağaç örnekleme Alan ları seçilmiştir. Bunlara ait ölü örtü örnekleri alınmış ve üzerinde gerekli ölçmeler yapılarak bazı sonuçlar elde edil miştir. Buradan çıkan sonuçlara göreş Kayın örnekleme alan larında yükselti arttıkça Toplam ölü örtü birikimi miktarı da artmaktadır. Örneklerin alındığı Haziran 1989 ayı itibariy le Kızılağaç örnekleme alanlarında L tabakası elde edilemezken en düşük yükseltideki (670 m.) Kayın örnekleme alanında da H tabakası elde edi lememiştir» Tüm örnekleme alan 1 arında birikim bakımından en -fazla miktar- F tabakasında bulunmuştur. Ortalama Ateşte Kayıp değeri en -fazla L tabakasında ( % 91.0-95.2) bulunmuş bunu F ( % 77.9-87.3) ve H ( % 52.9- 75.6) tabakaları izlemiştir» -111'Ortalama Hacım Ağırlığı değerleri en -fazla H tabakasında 3 ( 0.109-0.277 gr/cm``), en as L tabakasında C 0.029-0.041 gr/ yi cm`) bulunmuş, F tabakası bu ikisi arasında ( 0.075-0.126 3 gr/cm`) değerler almıştır» Ortalama Tarla Kapasitesi değerleri en -fazla L tabakasın da ( % 169-197.5) bulunmuş bunu F < % 117.5-162,2) ve H < % 86-131.7) tabakaları izlemiştir. Ortalama Azami Su Tutma Kapasitesi bakımından tabakalar değişiklik göstermiştir. Bazen L < % 365-431), bazen F (% 324-410), bazen de H tabakası ( % 325-416) daha fazla su tutmuştur. Hacım Ağırlığı ile Ateşte Kayıp ve Tarla Kapasitesi değerleri arasında negati-f kuvvetli bir korelasyon < 0.76) bulunmuştur. Hacım Ağırlığı arttıkça Ateşte Kayıp ve Tarla Kapasitesi azalmakta, azaldı kça artmaktadır. Ateşte Kayıp ile Tarla Kapasitesi arasında pozitif kuvvetli korelasyon ( 0.77) bulunmuştur. Ateşte Kayıp artıkça Tarla Kapasitesi değerleri de ona paralel olarak artmaktadır. Tabakaların Kalınlığı ile Fırın Kurusu Ağırlığı ve Fırın Kurusu Ağırlığı ile Ton/Ha. olarak Su Tutma Kapasitesi ara sında da pozitif kuvvetli bir korelasyon vardır. Kal ınl ı k arttıkça Fırın Kurusu Ağırlık ve o arttıkça da Ton/Ha» olarak Su Tutma Kapasitesi artmaktadır. Yani / ölü örtü miktarının fazla olması; Erozyonun azalmasını, Su kalitesinin artmasını ve Sellerin azalması veya olmamasını sağlamaktadır. -iv-

SUMMARY The aims of the study was the investigation on the var i at on of the some physical and hydrol ogical properties of forest floor in the forest stands of Artvin-Murgu.1 Region» The main properties considered in the study were as follows: -Total forest floor, -Proportions of the l_, F and H layers, -Bulk densities, -Loss on ignition, -Maximum water holding capacities, -Field moisture capacities (Moisture Equivalent), -Variation in the properties by altitude and tree species, To this end, four sample plot from Beech stands with same slope exposure but of different altitude and two sample plot from Red alder stands of different altitude were estabi 1 i shed. The sampled forest floors were taken to laboratory for analysis» It was concluded that, for Beech stands, total forest floor accumulation increased with the altitude. On the other- hand there found no L layer under Red alder stands. Similarly there were no H layers on the Beech sample plot from lowest altitude (670 m. ) Among samples studied, the highest accumulation were encountered in F layers. Average Loss on Ignition was highest for L layers (% 91.0-95.2). Followed by F (X 77.9-B7.3) and H (% 52.9-75.6) layers respectively. -v-The highest average bulk density was estimated -for H (0. i 00-0. 277 gr/cm-3) layer, and lowest for L (0.029-0.041 gr/ cm3> layer. F layer stood between (0.075-0.126 gr/cm3>. The highest Field Moisture Capacity was for L (% 169.0 - 197.5) layer, fallowed by F (% 117.5-162.2) and H (% 86.0 - 131.7) layers. The layer displayed inconsistent trend with respect to Maximum water holding capacity. Sometimes L layer, sometimes F or H layer had the highest averages. A negative and significant high correlations were estimated between bulk densities and loss on ignition, and field moisture capacity (r=0.765. The correlation between loss on ignition and field moisture capacity was positive. The correlation between layer thickness and oven dry weight as well as Maximum water holding capacity (Ton/Ha.) were positive and significant. Accordingly the higher total forest floor thickness meant the less erosion, the higher water quality and the less water flood» -VI'