Orman depolarında liebher 902 ile tomruk yükleme ve istiflemenin zaman verim ve masraf yönünden araştırılması

Abstract

Teknolojik gelişmenin insan hayatında en büyük etkisi, insanın hayat standardının yükseltilmesine yardımcı olması seklinde ortaya çıkmıştır. Bedensel olarak ağır ve güç olan islere karsı talep giderek azalmış, bu gibi islerin makine ile kısa samanda ve daha az maliyetle yaptırılması yönünde büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Odun hammaddesinin üretimi isi ve onun bir parçası olan depolama faaliyetleri bedensel olarak ağır ve tehlikeli islerdendir. Orman depolarında özellikle yükleme ve istifleme isleri, gerek zaman ve masraf yönünden gerekse depolama faaliyetlerinin organizasyonu yö nünden oldukça önemlidir. Bu çalışmada Doğu Karadeniz Bölge sinde bası orman depolarında, depolama faaliyetlerine ilişkin gözlem ve ölçmeler yapılarak değerlendirilmiştir. îs kısımla rına ilişkin zaman ölçümleri `devamlı çalıştırılan kronometre usulü` ile yapılmıştır. Liebher 902 ile istifteki kayın tomruklarının kamyonlara yüklenmesinde ortalama kamyon yükü 17.216 m3, ortalama tomruk çapı 50.4 cm., ortalama tomruk boyu 2.36 m. için ortalama zaman değerleri hazırlık zamanı 4.4S dk CO. 26 dk/m3), saf yükleme zamanı 16.78 dk (0.98 dk/m3), yerleştirme ve düzeltme zamanı 2.19 dk (0. 13 dk/m3), kaçınılmaz zaman kayıpları 0.96 dk (0-06 dk/m3) ve bunların toplamı olan gerçek yükleme zama nı 24.41 dakika (1.43 dk/m3) olarak bulunmuştur (dağınık vaziyetteki tomrukların gerçek yükleme zamanı için bulunan değer %22 fazladır). Yükleme verimi ise; istiften yükleme durumunda 42.887 m3/saat5 dağınık tomrukları yükleme durumun da 34.344 m3/saat bulunmuştur. Liebher 902 ile istifteki ladin tomruklarının kamyonlara yüklenmesinde ortalama kamyon yükü 26.720 m3, ortalama tomruk çapı 56.0 cm., ortalama tomruk boyu 3.30 m. için ortalama zaman değerleri? hazırlık zamanı 5.73 dk (0.22 dk/m3), saf yükleme zamanı 19-04 dk CÖ.71 dk/m3), yerleştirme ve düzeltme zamanı 6.30 dk (0.23 dk/m3), kaçınılmaz zaman kayıpları 1.85 dk (0.07 dk/m3) ve bunların toplamı olan gerçek yükleme zamanı 32.92 dakika (1.23 dk/m3) olarak bulunmuştur. Yükleme verimi 48.674 m3/saat olarak hesaplanmıştır. Veriler- arasında araştırılan matemetik istatistik eşitliklerden gerçek yükleme zamanını en iyi açıklayan eşitlik; makinenin kaldırma kolunun bir yükleme işlevi için harcadığı zaman, kavradığı tomruk sayısı, bu tomrukların ortalama çapı ve ortalama boyunun ortak etkileşimi ile bulunmuştur. însan gücü ile ibreli tomrukların kamyonlara yüklenme sinde 1 işçinin verimi; yerden yüklemede 1.688 m3/saat, ram padan yüklemede 3.788 m3/saat olarak bulunmuştur. Liebher 902 ile ortalama çapı 52.8 cm., ortalama boyu 2.55 m. olan karışık cinste tomrukların istiflenmesinde orta lama zaman değerleri; hazırlık zamanı 0.24 dk/m3, saf istifleme zamanı 0.74 dk/m3, yerleştirme ve düzeltme zamanı 0.09 dk/m3 ve bunların toplamı olan gerçek istifleme zamanı i. 07 dk/m3 bulunmuş ve verim 56.052 m3/saat olarak hesaplanmıştır. însan gücü ile ibreli tomrukların istiflenmesinde 1 işçinin verimi i. 111 ro3/saat olarak bulunmuştur. Elde edilen bu sonuçlar, gerek kendi aralarında ve gerekse konu ile ilgili diğer araştırma sonuçları ile tartışıl mış ve orman depolarında depolama faaliyetlerinin rasyonel olarak yapılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Innovations in technology have helped man have higher- standard of living. Demand for the labor required hard physi cal work has decreased as many works have started to be done more economically and in a shorter time through the newly developed machines. The operations for optaining and storing raw forest products is physically hard and dangerous. Especi ally, the loading and stacking operations in log depots is of great importance in terms of cost- and time as well as organization. In this study observations and measures concer ning the operations of storing in some log depots in eastern Black Sea region have been presented. Time measurements deal ing with working sections have been made with the method of continuously running chronometer. In the loading of beech logs stacked with Liebher 902 onto lorries, the following average time measurements for the average loading capacity of 17.216 cu me, the average diamet er of logs 50.4 cm, and the average length of logs 2.36 m have been optained as follows? preparing time is 0.26 min for per cu me., prencibal loading time Ö.98 min for per cu me., time for- placing and ordering 0.13 min for- per cu me., indis- pensible loss of time 0.06 min for- per cu me-, and the actual loading time 1.43 min for per cu me. (Value found for the actualloading time of the scattered logs is as 22% high as the above value). Capacity for the loading from the stacked ones is 41.887 cu me for per hour, and from scattered ones 34.344 cu me for per hour. On the other hand, in the loading of spruce logs stacked with Liebher 902 onto lorries, the following average time measurements for the average loading capacity of 26.720 cu me, the average diameter of logs 56.0 cm, and the average Vlllength cf logs 3.30 m have been optained as follows: prepar ing time is 0,22 min for per cu me., prencibal loading time 0.71 min for per cu me., time for placing and ordering 0.23 min for per cu ire,, indispensible loss of time 0.07 min for per cu me., and the actual loading time 1.23 min for per cu me. Loading capacity is 48.674 cu me for per hour. The capacity of a worker in the process of loading of coniferous logs onto lorries by means of man-power from land level is 1. 688 cu me for per hour, and from ramp is 3.788 cu me for per hour. The average time values in the stacking of mixed logs with Liefaher 902, the average diameter and length of which are 52.8 cm., and 2.55 m., have been optained as follows: preparing time is 0.24 min for per cu me., prencibal stacking time 0.74 min for per cu me., time for placing and ordering 0.09 min for per cu me., and the actual stacking time 1.07 min for per cu me. And capacity is found as 56.052 cu me for per hour. The capacity of a worker in stacking of coniferous legs stackeed with man- power is calculated as 1.111 cu me for per hour. These results compared not only with their own findings but also with the results of the related studies. At the end suggestions for the storing operations to be made rationally in log depots have been put forward to in accordance with these results.