Özdil (Yomra-Trabzon) yöresinin petrografisi skarn oluşukları ve granat-piroksen ritmikleri

Abstract

Özdil ( Yomra-Trabzon) yöresindeki dokanak metamorf iz- ması ve bunun sonucu oluşan granat-piroksen ritmiklerinin oluşumunu ortaya çıkarmak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. İnceleme alanının tabanını, üst seviyelerde mercek şeklinde yarı metamorfik kireçtaşı içeren Alt Bazik Seri oluşturur. özdil granitoidi bu seriyi kesmiştir. Bu Seri üzerine dasit, andezit ve piroklâstlar uyumsuz olarak gel mektedir. En genç birim alüvyondur. Granitoid, andezit ve dasitlerden alman çatlak ölçüle rine göre kontur ve gül diyagramları hazırlanmış ve yörede KB-GD yönlü bir deformasyon olduğu tespit edilmiştir. Alt Bazik Seri andezit, sipilitik bazalt, piroklâstlar ve mercek şeklinde yarı metamorfik kireçtaşından oluşur, özdil granitoidinin sokulumu ile dokanaklarda volkanik bi rimler boynuztaşlarına dönüşmüştür. Kireçtaşı sınırında ise skarn zonu oluşmuştur. Yapılan çalışmalar sonucu skarn zo- nunda 3 farklı kuşak ayrılmıştır. Bunlar, granat-piroksen kuşağı, epidot kuşağı ve aktinolit kuşağıdır. Bunların sınırları kesin olmayıp yaklaşık belirtilmiştir. Skarn zonundan alınan örneklerde yapılan sıvı kapanım çalışmaları metamorfizma esnasında oluşan minerallerin olu şum ısısının 750 C'ye kadar yükseldiğini göstermiştir. Bu minerallerden granat 'ın andradit, piroksenin diopsit, epidot' un da piştaşit cinsinde olduğu X-Ray ve mikroprob yön temleriyle tespit edilmiştir. Yine bu skarn zonunda andradit ve diopsit satır şeklinde ritmikleşme gösterirler. Ritmik- leşme özdil granitoidinin sokulumuyla, yarı metamorfik kireçtaşı-andezitik tüf sınırında meydana gelmiştir. Sokulu mun getirdiği silis, andezitik tüflerde ayrışmadan dolayı oluşan demirce zengin seviyelerde andradit ' i diğer seviye lerde de diopsiti oluşturarak satır şeklinde granat-piroksen ritmikleşmesini oluşturmuştur. İnceleme alanında skarn ve hidrotermal olmak üzere iki tür cevherleşme bulunmaktadır. Yapılan çalışmalar bu cevher leşmelerin ekonomik bir değere sahip olmadıklarını göster miştir.

The main objects of this study is to explain the formation of the rhythmic garnet-pyroxenes occurences in the zone of contact metamrophism in Ozdil (Yomra-Trabzon). The basement rocks of the study area are composed of the lower basic series which include metamorphic limestone lenses. Dacite, andezite and their pyrocklast cover the Lower Basin Series comformably. The whole series were cut by a 'dacite porphyry. The youngest sedimentary unite is aluvion. It found a compressive stress axis in NW-SE direction, from the sterographic projection and rose diagrama of the joint in the andesite and dasites. The Lower Basic Series include andezites, spilites, pyrocklast and metamorphic limestone lenses. The volcanic rocks were transformed into hornfels by the intrusion of the granitic rocks. On the other hand skarn derived from the limestone is videspread along this intrusive contact. It determined three different belts in the skarn zone. They are garnet-pyroxenes, epidote and actinolite belts. Their boundaries are not certain. According to fluid-inclusion study skarn minerals formed in 750°C. It have defired andradite, diopsite and pishtasite on skarn minerals by the X-ray and microskope. In this skarn zone andradite and diyopside show rhytmic structure in the line form. Rhythmicstructure is shown in the contact between Ozdil granitoid and limestone-andezitic tuff association. Rhythmic structures of the garnet and pyroxen were formed by silica from granitoid and ferrous levels in the altered andezitic tuff and other lithologie unites. In the study area there are two type of ore deposites on skarn and hydrotermal. But there aren't economic mineral in the study area.