Kavak(Samsun) yöresi kretase flişlerinin sedimantolojik incelemesi

Abstract

ÖZET Kavak (Samsun) yöresinde yüzeyleyen tortul diziler Alt üst Kretase zaman aralığında derin deniz ortamında çökelmiş kireçtaşları ve türbidit akıntıları ile taşınıp çökeltilmiş kırıntılı kayaçlardan oluşurlar. Çalışma alanında yüzeyleyen birimler litostratigrafik olarak 5 formasyona ayrılmıştır. Bunlardan en yaşlısı çalışma alanında tabanı oluşturan Alt Kretase yaşlı Çağlayan Formasyonudur. Birim, kumtaşı, siyah şeyi, olistostromlar ve olistolitlerden oluşmuş, kütle gravite kaymalarının egemen olduğu tektonikçe aktif bir ortamda gelişmiş sedimanter bir karmaşa yapısı göstermektedir. Çökme ve yükselme hareketlerinin egemen olduğu bir temel üzerindeki öksinik havzalar içerisinde gelişen Çağlayan Formasyonunun çökeliminden sonra bölge açık ve derin bir denizle kaplanmış ve bu dönemde Türoniyen- Santoniyen yaşlı, kırmızı renkli, Globotruncana' lı biyomikritlerden oluşan Kapanbogazı Formasyonu tortulaşmıştır. Kapanbogazı Formasyonunun üzerine kumtaşı, marn ve tüflerden oluşan Yemişliçay Formasyonu gelir. Yemişi içay Formasyonunu çakıl taşı, türbiditik kumtaşı, kiltaşı ve marnlardan oluşan türbidit fasiyesinde gelişmiş Cankurtaran Formasyonu üstler. Cankurtaran Formasyonunu ise yine derin deniz fasiyesinde gelişmiş gri-bej renkli türbiditik kireçtaşları ve killi kireçtaşlarından oluşan Akveren Formasyonu üstler. Çalışma alanında gözlenen en genç birimler ise Kuvaterner yaşlı traverten ve alüvyonlardır. v

SUMMARY Sedimentary sequences exposed in the Kavak (Samsun) area consist of deep marine limestones and clastic rocks that are developed in the Lower-Upper Cretaceous time interval. The units exposed in the investigated area are litostratigraphically divided into 5 formations. The Lower Cretaceous aged Çağlayan Formation, which forms the basement of the investigation area, is the oldest unit. The unit composed of sandstone, black shale, olisthostromes and olistholits shows a sedimentary melange structure that is developed in a tectonicaJ]y active environment dominated by mass gravity movoments. Çağlayan Formation was deposited in euxinic basins on a basement dominated by vertical movoments. After this period the area was covered by a deep and open marine and then Turonien-Santonien aged Kapanbogazi Formation consisting of red micritic limestones with Globotruncana was deposited. Kapanbogazi Formation is overlain by Yemişliçay Formation consisting of sandstones, marls and tuffs. Yemişliçay Formation is overlain by Cankurtaran Formation composed of conglomerates, turbiditic sandstones, shales and marls. Cankurtaran Formation is overlain by Akveren Formation composed of turbiditic limestones and clayey limestones that were developed in deep marine facies. Travertine and alluvial deposits of Quaternary aged are the youngest units recognised in the study area. VI