Demirözü (Yıldızeli/Sivas) demir-bakır cevherleşmesinin jeolojisi, petrografisi ve mineralojisi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, Demirözü ( Yıldı zeli-Sivas) demir-bakır cevher leşmesi ve yakın çevresinin jeolojisi, mineralojisi »petrog rafisi, cevher-yankayaç ilişkileri ve cevherin mikro yapı- doku özellikleri incelenmiştir. İnceleme alanındaki litolojik birimler alttan üste doğru,metakumtaşı-kireçtaşı karmaşığı (Permiyen),metabazit- metasedimanter kayaç karışığı ve aktinolitşistler (Permiyen), serpantini t ve bazal tik volkanitler (Üst Kretase), killi ki reç t aşları (Üst Kretase) ve Alüvyonlardır (Kuvaterner). Demir-bakır cevheri aktinolitşist birimi içinde yer alır, aktinolitşist-mermer dokan ağında ve mermerde gelişmiş tir, yaklaşık D-B doğrultulu ve kuzeye dalımlıdır. Cevher aktinolitşist-mermer dokanağında masif, aktinolitşist ve mer mer içinde ise saçınımlı tiptedir. Masif tip cevher aktino litşist tarafında oksitli, mermer tarafında sülfürlüdür. Sa çınımlı cevher, aktinolitşist içinde başlıca manyetit t sül für mineralleri, mermer içinde ise sülfür mineralleri ve daha az miktarda da manyetitten oluşmaktadır. Âna cevher mineralleri bolluk sırasına göre manyetit,kalkopirit,pirotin, pirit ve sfalerittir. Ayrıca hematit, limonit, bornit,kalkozin, kovellin,markazit ve eser miktarda galenit,pentlandit ve molibdenit saptanmıştır. Gang mineralleri ise başta akti- nolit olmak üzere kalsit,epidot,apatit,granat (andradit), diyopsit/hedenbergit türü piroksen ve az miktarda da tita- nit ve siderittir.vi Jeolojik, mineralojik ve petrografik gözlem, bulgu ve verilerden, cevher oluşumunun yüksek sıcaklıklarda (pnöma- tolitik-hidrotermal) başladığı, cevherin metazomatik karak terde olduğu, oluşumu sırasında ve özellikle sonrasında tek tonik etkiler altında kaldığı ve büyük olasılıkla ilksel ko numundan farklı bir konumda bulunduğu sonucuna varılmıştır.

vii SUMMARY In this study, geology, mineralogy, petrography of Fe-Cu mineralization of Demirözü (Yıldızeli-Sivas) and its near surroundings, ore-host rock relations and micro structural - textural characteristics of the ore have been examined. In the investigated area, from bottom to top, lithologic units are metasandstone-limestone complex (Permi an), metabasite-metasedimentary rock complex and actinolite- schist(Permian), serpentinite and basaltic vole anites( Upper Cretaceous), clayey lime s t one s (Upper Cretaceous), and alluvium( Quaternary ). The Fe-Cu ore takes place in the actinolite schist and has developed in the contact of actinolite schist-marble and also in the marble itself. The ore trends approximately in E-W direction and dips North. It is massive in the acti nolite schist-marble contact, and is of disseminated type in the actinolite schist and in the marble. The massive ore is of oxide type at the actinolite schist side, and it is sulphurous at the marble side. The disseminated ore consists of mainly magnetite ? sulphur minerals in the actinolite schist, however it consists of sulphur minerals and a little amount of magnetite in the marble. The main ore minerals are magnetite, chalcopyrite, pyrrhotite, pyrite, and sphale rite. In addition to these, hematite, limonite, bornite, chalcocite, covellite, marcasite and rarely galena, pent- landite and molybdenite are also determined. Gangue mineralsviii are mainly actinolite, calcite, epidote, garnet( andradite), pyroxene (diopside/hedenbergite) and minor titanite and siderite. According to geological, mineralogical and pet- rographical observations and data, it has been concluded that the formation of the ore has started at high temheratur- es (pneumatolytic-hyrothermal), and the ore has a meta- somatic character, and that it has been affected by tectonic movements during and especially after its formation, pro bably moving to a different location from its original emplacement.