Şırnak asfaltitinin düşük sıcaklık karbonizasyonu ve demir (III) klorür hegzahidratın etkisi

Abstract

iv ÖZET Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu bölgesinin Şırnak İlçesin deki asfaltit yataklarından alınan örneklerin düşük sıcak lık karbonizasyonları incelenmiştir. Asfaltit örnekleri, ham ve % 15 hidroklorik asit ile yıka nıp nötralleştirildikten (pH=7) sonra karbonizasyon deney lerinde kullanılmışlardır. 450 C ye kadar programlı olarak ısıtılan deneylerle sıvı ürün miktarını artırma yolları araştırılmıştır. Katalizör eşliğinde yapılan deneylerde ham ve yıkanmış asfaltitin organik kesimine göre değişik yüzdelerde Fed.6H-0 katalizörü kullanılmış ve en fazla sıvı ürün ham asfaltit ile %6 FeCl3.6H O katalizörü kullanıldığında elde edilmiştir. Düşük sıcaklık karbonizasyon deneylerinden elde edilen sı vı ürünlerin alifatik yapılı bileşikler olduğu, bu alifatik karakterin ham asfaltit sıvısına göre %6 FeCl3.6H20 kata- lizörlü deney sıvısında arttığı infrared spektrumlarından saptanmıştır. Gaz kromotogramlarının değerlendirilmesinden ise bu sıvı ürünlerin Cg dan C25 e kadar n-parafinleri içerdiği bulun muştur.

SUMMARY In this work, the low-temparature carbonization of samples from The South-Eastern Anatolie namely Şırnak asphaltite was investigated. Asphaltite samples, both crude and neutralized (pH=7) after being washed with % 15 HC1 were used in the carbonization experiments. In these experiment» the amount of the liquid products was tried to be maximized through a temperature controlled program up to 450°C. In accordance with the organic fraction of the crude and acid- Washed asphaltites, various proportions of the FeCl^oHjO catalyst were utilized in the catalytic experiments. Maximum liquid conversion was achieved at % 6 (w/w) FeCl3.6H20 concentration. The liquid products of the low- temperature carbonization experiments were determined to exhibit aliphatic character by means of a IR spectroscopy. This aliphatic character was found to dominate in the experiments containing %6 (w/w) PeCl3-6H20 compared to thet of crude asphaltite liquid. The liquid products were analysed to contain Cg-C25 n-paraf- f ins through the interpretation of Gas chromatography data.