Yeni iyon değiştiricilerinin sentezi ve iyon değişim özelliklerinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Yeni İyon Değiştiricilerin Sentezi ve tyon Değişim Özellikleri nin İncelenmesi tyon değiştirme yönteminin kimyanın her dalında kullanılması, iyon değiştiriciler üzerine çok sayıda çalışmaların yapılmasına neden olmuştur. Bu çalışmanın birinci kısmında yeni sentetik organik iyon değiştirici polimerler hazırlandı. İkinci kısmında bu polimerlerin bazı fiziksel özellikleri ve iyon değişimi özellikleri incelendi. Çalışmamızda, çapraz bağlı iyon değiştirici blok kopolimerleri elde etmek için, çapraz bağlayıcı olarak yaygın kullanılan divinil benzen yerine polietilen glikol dimetil metâkrilatlar ( PEG DM- ) kullanıldı. Polimerizasyon reaksiyonunda kullanılan çapraz bağlayıcı monomerler, polietilen glikol dimetil metakrilat-400, 600, 1000, 1500, 3000, 10000, 35000 (PEG DM-) dir. Çapraz bağlanma MIM-400 ve MIM-1500 makro başlatıcıları ile de yapıldı. Daha sonra PEG-PSt, PSt- MIM-400 ve PSt-MIM-1500 çapraz bağlı blok kopolimerleri, H2SO4 ile bu blok kopolimerlerin sulfolanma reaksiyonuyla sulfolanmış katyon değiştiricilere dönüştürüldü. Bu maddelere ilave olarak; S-MI-1500- PEG-PMMA, MİM PEG-400 blok kopolimerleri sulfolanma reaksiyonuyla katyon değiştiriciler haline dönüştürüldü. Bu blok kopolimerler ve iyon değiştirici reçineler kimyasal ve spektrofotometrik yöntemlerle karakterize edildi. Bu çalışmada hazırlanan iyon değiştirici reçinelerin iyon deği şimi kapasiteleri, iyon değişimi dengesi ve seçimlilik sabitleri, in celendi. Sulfolanmış ve sulfolanmamış blok kopolimerlerin şişme de ğerleri tayin edildi. Anahtar Kelimeler: İyon Değiştirici Reçineler, Emülsiyon Polimerizas- yonu, İyon Değişimi, İyon Değişimi Kapasitesi.

SUMMARY Synthesis and Investigation of Ion-Exchange Properties of Hew Ion-Exchangers The use of ion exchange method every area in chemistry caused to have been carried out many studies on ion exchangers. In the first part of this work, the new synthetic organic ion exchange polymers were prepared. In the second part some physical and ion exchange pro perties of these polymers were investigated. In our studies, we have used polyethylene glycoldimethyl methacrylate (PEG DM-) instead of divinyl benzene the most widely used as a cross-linker to obtain cross linked ion exchanger block copolymers. The cross linking monomers in polymerization reaction are polyethylene glycol dimethylmetacrylate-400, 600, 1000, 1500, 3000, 10000, 35000. The crosslinkiog were also carried by the macroinimers MIM-400 and MIM-1500. Then, PEG-PSt, PSt-MIM-400 and PSt-MIM-1500 cross linked block copolymers were turned to the sulphonated cation exchangers by the sulphonation reaction of PEG-PSt, PSt-MIM- cross linked block copolymers with H2SO4. In addition to these materials S- MI-1500 PEG-PMMA, MİM PEG-400 block copolymers were turned to sulphonated cation exchangers by the sulphonation reaction. Ion exchange capacities, ion exchanges equilibrium, selectivity coefficients of ion exchanger resins prepared in this work were studied. Swelling degrees in the water of the sulphonated and unsulphonated block copolymers were determined. Key words: Ion exchange resins, emulsion polymerization, ion exchange XI