Doğu Karadeniz Bölgesinde bitkisel artık ve atıkların pleurotus ostreatus ve pleurotus florida üretiminde hammadde olarak değerlendirilmesi

Abstract

Tez kapsamında P. ostreatug ve P.florida mantarlarının bitkisel artık ve atıklar üzerinde kültivasyonu konusunda çalışılmıştır. 10 denemeyi kapsayan araştranada findik yaprağı, buğday sapı odun talaşı ve mısır sapı ana materyal olarak kullanılmıştır. Herbir deneme yaklaşık 1.5-2 ay arasında değişen bir süre zarfında tamamlanmış olup, elde edilen mantarların şapka çaplan ve sayıları, sap uzunlukları, bireysel ağırlıkları incelenerek değişik besin ortamlarının verim ve erkencilik üzerine etkileri tespit edilmiştir. Kepek, auk kâğıt, ot, ibre, çeltik sapı, pirinç kavuzu gibi katkı maddelerinin mantar verimini hangi karışım oranlarında, ne ölçüde etkilediği araştırılmıştır. Neticede P.ostreatus mantarının sonbahar ya da kış aylarında, P. florida mantarının ilkbahar ve yaz aylarında yetiştirilmesinin daha uygun olduğu, katkı maddesi ilâvesi yapılmaksızın oluşturulan karışımlarda verimin azladığı, kompostlaştırma işleminin ve taze olarak yeterli miktarda miselin verim ve erkenciliği olumlu yönde etkilediği, özellikle atık kâğıt içeren karışımların verim, bireysel mantar ağırlığı, şapka sayısı, şapka çapı gibi önemli parametreleri olumlu yönde etkilediği, otlu karışımların hemen hemen tümünden olumsuz sonuçlar alındığı, kepeğin kontaminasyon riskini artırdığı görülmüştür. Sonuç olarak Doğu Karadeniz Bölgesrrıe has, yörede bol miktarda bulunan findik yaprağı, buğday sapı, odun talaşı, mısır sapı gibi materyallerin mantar yetiştiriciliğinde değerlendirilmesinin uygun olduğu ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler : Pleurotus ostreatus, P. florida, mantar, findik yaprağı, buğday sapı, mısır sapı, odun talaşı. VI

The scope of the thesis was cultivation of Pleurotus ostreatus and Pleurotus florida on some lignocellulosic wastes found in Northern Karadeniz Region. Study was composed of 10 experiments. Leaf of hazelnut, wheat straw, sawdust and corn-cob were used as main substrates, where as waste paper, wheat bran, tree leaves of hardwood and conifer species, and some vegetable wastes were used as additives. Each experiment was completed within a period of 1.5 - 2 months and, effects of different media on productivity and early-rising were also investigated. Diameters of individual fruit bodies, mushroom hights, fresh weights of the obtained mushrooms were measured. Results indicates autumn and winter seasons were much suitable for P. ostreatus climatically. The remained seasons gave the facility of P. florida cultivation on higher quality and quantity properties. Mushroom yield diminishes in the mixtures without additives. Waste paper positively affected important cultivation parameters. Grass gave negative cultivation results as bran increases the risk of contamination. In conclucion, it was proved that the materials such as leaf of hazelnut, wheat straw, sawdust and corn-cob which are in Northern Karadeniz Region have suitable properties for mushroom cultivation. Key Words : Pleurotus ostreatus. Pleurotus florida. mushroom, leaf of hazelnut, wheat straw, sawdust, corn-cob. vn