Türkiye`de meyve suyu endüstrisinin bugünkü durumu ve ihracatın meyve suyu endüstrisine etkilerinin araştırılması

Abstract

Ill ÖZET Türkiye'de Gıda Sanayii, diğer sanayi kollarına oranla daha fazla pazar olanaklarına sahip olmasına rağmen, fab rikaların kurulmasında gerekli f izibilitelerin yapılmama sı, hammadde yetersizliği, depolama sorunu ve işletme ser mayesinin gözönünde bulundurulmaması gibi nedenlerle bek lenen gelişmeleri göstermekten uzak kalmıştır. Bu durum, meyve suyu sanayiinde yaklaşık %60 atıl kapasite ile or taya çıkmaktadır. Türkiye'de 198 5 yılında meyve suyu ve konsantresi üreti mi 41.200 tondur. Buna karşılık, aynı yıl meyve suyu ve konsantresi talebi 33.400 tondur. Meyve suyu ve konsant relerine olan talebin düşmesinin nedeni artan enflasyon ve halkın giderek `lüks` bir tüketim maddesi olarak gör meye başladığı meyve suyu ve konsantresi tüketiminden vaz geçmesidir. Meyve suyunun `lüks` bir tüketim maddesi olarak görülmesinin temelinde meyve suyu ve konsantresi fiyatların daki artışlar bulunmaktadır. 19 71 yılında 3.5 TL olan meyve suyu ve konsantresinin kilogram fiyatı, 1985 yılında 573.2 TL 'ye çıkmıştır. Bu verilerin ışığında meyve suyu ve konsantresi tüketimi üzerine yapılan akonometrik analizde, meyve suyu tüketimini etkileyen başlıca faktörler olarak nüfus oranı, fert ba şına düşen milli gelir ve meyve suyu ve konsantresi fiyat ları bulunmuştur. Fert başına düşen gelirde %10'luk bir artış, meyve suyu ve konsantresi tüketiminde %30'luk bir artışa, fiyatlarda aynı oranda meydana gelen bir artış ise tüketimde %1.63'lük bir azalmaya neden olmaktadır. Bu du rum, tüketimin gelir değişimlerine karşı hassas olduğunu göstermektedir.

IV SUMMARY Although the food industry in Turkey have greater market opportunities than the others, resulted unsatisfactory improvement because of not making physibilities necessary in factory establishments as well as raw material insuffi ciency, storing problems and unconsideration of working capital. This rises approximately 60% unused capacity in fruit juice industry. The production of fruit juice and concentrates in Turkey in 1985 is 41.200 tons. But the demand of the same years to fruit juice and concentrates is 33.400 tons. The reason for decrease of demand to fruit juice and concentrates is increasing inflation and ceasing up from the fruit juice and concentrate consumption of society, having the feeling of `luxary` consumption material on time. The background of this feeling is the increase of the price of fruit juice and concentrates. The price of fruit juice and concentrates in 1971, 3.5 Turkish Liras, is increased to 573.2 TLs in 1985. The econometric analyses on the consumption of fruit juices and concentrates with the perspective of this data shows that the main effects on the consumption of fruit juices and concentrates are population increase ratio, per capita income and the prices of fruit juices and concentrates. The 10% of increase on per capita income results 30% of increase on consumption of fruit juice and concentrates and the increase of the prices with same rate, results 1.63% of decrease on consumption. This shows the sensibi lity of consumption to income changes.