Kürtün-Torul (Gümüşhane) arası karayolu kaya şevlerinin duyarlılık açısından incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu araştırmada, Kürtün-Torul (Gümüşhane) arası karayolu güzergâhı boyunca mevcut kaya şevlerinin duraylılığı incelenmiştir. Ayrıca, yörenin genel jeolojisi ve kaya şevi oluşturan kayaçların mühendislik özellikleri araştırılmıştır. Kayaçların indeks özellikleri laboratuvar deneyleriyle ortaya konulmuştur. Kürtün-Torul (Gümüşhane) karayolu güzergâhı boyunca yüzeyleme veren kayaçların genel jeolojisi incelenerek arazi gözlemlerine dayandırılan stratigrafik kolon kesiti ortaya çıkarılmıştır. Bu amaçla 4 formasyon, 2 üye ve 2 litodem ayırtlanarak haritalanmıştır. Karayolu boyunca yüzeylenen farklı litolojideki kayaçlarda açılan ve potansiyel kayma tehlikesi gösteren dört adet şev incelemelere model olarak seçilmiştir. Bu şevlerin yatay düzlem üzerindeki görünümleri çizilerek şevlerin stabilitesini etkileyen süreksizliklerin birbirleri ile olan ilişkileri ortaya konulmuştur. Seçilen şevlerde yapılan ayrıntılı incelemelerde, kinematik olarak kaymaya uygun olan kaya bloklarının kama ve tetrahedral şekilli oldukları belirlenmiştir. İnceleme alanında karayolu kaya şevlerinin stabilite analizleri çeşitli stereografik projeksiyon teknikleri kullanılarak yapılmıştır. Bu amaçla, süreksizlik zarfları, kama tipi kayma analizi ve eğimlendirilmiş stereografik projeksiyon yöntemleri kullanılmıştır. Eğimlendirilmiş stereografik projeksiyon yöntemi ile geometrik özellikleri tespit edilerek tetrahedral kama bloğunun ağırlığı ve ağırlığından ileri gelen gravite yükünün kayma düzlemleri üzerindeki dağılımı hesaplanarak stabilite durumları irdelenmiştir. Sonuçta, uygulanan yöntemler dahilinde her bir bloğa ait güvenlik katsayısı değeri he saplanmıştır. Kullanılan yöntem dahilinde duraysızlık koşullarında bloğu yerinde tutabilecek destek basıncının verilmesi de mümkün olmaktadır. Anahtar kelimeler: Stabilite analizi, tetrahedral blok. IX

ABSTRACT STABILITY ANALYSIS OF THE ROCK SLOPES ALONG THE ROUTE OF KÜRTÜN-TORUL (GÜMÜŞHANE) HIGHWAY This study investigates the rock slopes along the route of Kürtün-Torul (Gümüşhane) highway from the stability point of view, and olsa examines engineering properties of the rocks with rock slopes as well as general geology of the region. The index properties of the rocks have been determined exhaustively with labratuary experimental studies in the locality. Four formations, two members and two lithodems have been recognized and mapped in the investigation of general geology. Four potentially hazardous rock slopes located along the route of Kürtün-Torul (Gümüşhane) highway, and constructed within different lithologies are chosen as models. The view on horizantal plane of these rock slopes was drawn with scale and the relationship between discontinuities intersected on rock slopes was observed. The stability analysis of these rock slopes are carried out by the means of various stereographic projection methods. Therefore, the daylight envelope, the wedge analysis and the kinematic analysis of the tetrahedral rigid block with the inclined hemispherical projection method were used.. Based on detailed investigation of these rock slopes, rock blocks kinematically feasible to sliding are observed to have wedge and tetrahedral shapes. The weight of the tetrahedral block has been carried out determining geometrical properties by the inclined hemispherical projection method. The distribution of the resultant weight force, caused by the gravity, on the sliding planes has been calculated. Finally, the factor of safety of each block has been determined. The condition of the block is unstable, the supporting pressure required to hold it on its natural position has been calculated. Key words: The stabilty analysis, tetrahedral block. X