Hydrogelogical investigation of the Ovacık submarine springs by means of remote sensing technique

Abstract

-V- ÖZ Bu çalışma, uzaktan algılama tekniğinin hidrojeolojideki yeri ve önemini s Türkiye güneyinde yer alan Ovacık karst bölgesinde uygulayarak ortaya koymayı amaçlamaktadır. Uzaktan algılama tekniği Ovacık denizaltı kaynaklarıyla karstik erime boşlukları yolu ile hidrolik bağlantısı bulunan farklı karst yapılarının dağılımının yorumlanması amacıyla kullanılmıştır. Ovacık denizaltı kaynaklarının incelenmesinin yanısıra Ovacık havzasının hidrolojik bilançosu, çeşitli litolojik birimlerin karakteristikleri, tuzlu su girişimi, yeraltı suyu besleniminin başlıca kaynakları ve yeraltı suyu kalitesi konusunda da çeşitli çalışma ve incelemeler yapılmıştır. Şeyi, killi kireçtaşı, kumtaşı, kireçtaşı içeren Kargacık formasyonu (Alt Triyas), Kuşyuvasıtepe formasyonu (orta Triyas) ve Dibekli Formasyonu (Alt Jura)'nun çeşitli birimleri su taşıyan başlıca formasyonlardır. Ovacık bölgesini kapsayan aynı ölçekli Uzay fotoğrafı (Kızıl ötesi bandı), jeolojik haritası ve hava fotoğrafı karşılaştırılarak yeraltı suyunun başlıca Dibekli ve Kuşyuvasıtepe formasyonlarından beslediği görülmüştür. Bu akım doğrudan doğruya Sığırcık formasyonu ve daha sonra Ovacı ki şıklı formasyonuna doğru (gözenekli birim) tabakalanma düzlemleri kırıklar ve geçirimsiz Ovacık formasyonunu Hacı-İshaklı boyunca kesen erime boşlukları yoluyla olmaktadır. Tatlısu-tuzlu su girişim yüzeyi, kıyı şeridinde dik bir profil de konumlanmış olan kuyularda elektriksel iletkenlik değerleri kullanılarak belirlenmiştir. Geçiş bölgesi kıyı şeridine yakın bölgelerde kalın olup iç kısımlara doğru incelemektedir. Yeraltısuyu kalitesine yönelik, yerinde ve laboratuvarda yapılan incelemeler, yeraltı suyunun genelde içme-kullanma amaçları için uygun olduğunu göstermiştir.

-III- ABSTRACT The present study indicates the role and potential of remote sensing technique applied to the hydrogeology of Ovacik karst region in the south of Turkey. This aerospace technique is mainly used for interpreting diffe rent karstic features distribution that are hydraulically connected with the Ovacik submarine springs through subsurface conduits. Investigation of the Ovacik submarine springs also involves other relevant studies to evaluate the hydrologic budget of the Ovacık basin, characteristics of various lithological units, freshwater-saltwater inter face, main sources of groundwater recharge, and the quality of groundwater. Various units of Kargicak Formation (Lower Triassic), Kuşyuvasıtepe Formation (Middle Triassic), and Dibekli Formation (Lower Jurassic) consis ting of shales, clayey limestones, wackestones, limestones, and sandstones» constitute the main recharging water-bearing formations. Comparison of the aerospace photograph (infrared band), geological map and air photograph, covering the Ovacik site (at same scale), have shown that the main groundwater recharge is from the Dibekli and Kuşyuvasıtepe Formations. This groundwater flows through the Sığırcık Formation and then the Ovacıkısıklı Formation (Porous unit) via the bedding planes, fractures and solution openings which cut across the impervious Ovacik Formation along the Hacıishaklı coastline. The position of the freshwater-saltwater interface is determined using elecirical conductivity profiling along the boreholes aligned perpendicular to the shoreline. The transition zone is rather thick near the coastline, but seems to get thinner towards the land.IV - Insitu and laboratory determinations of groundwater quality sug gest that the groundwater is generally suitable for drinking and agricultural purposes