Brokkoli – soğan birlikte yetiştiriciliğinde farklı azot dozlarının bitki gelişimi ve verim üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, 2013-2014 yıllarında brokkoli-soğan birlikte yetiştiriciliğinde farklı azot dozlarının, bitki gelişimi, verim ve alan kullanım etkinliği üzerine etkisini belirlemek amacıyla Erzurum ekolojik koşullarında yürütülmüştür. Araştırmada, brokkolide farklı azot dozu uygulamaları ve soğan ile birlikte yetiştiriciliğin klorofil değeri (SPAD), bitki ağırlığı, yaprak sayısı, yaprak ağırlığı, yaprakta kuru madde oranı, taç yüksekliği, taç ağırlığı, taçta kuru madde oranı, taçta C vitamini miktarı, gövde çapı ve b* değeri üzerine etkisinin önemli düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca, birlikte yetiştiricilik uygulamalarında alan kullanım etkinliğinin ifadesi olarak AEO (Alan Eşdeğer Oranı) değeri hesaplanmıştır.Araştırmada, farklı azot doz uygulamalarının brokkolide verimi önemli düzeyde etkilediği ve genellikle artan azot dozuna paralel olarak verimde artış olduğu belirlenmiştir. Azot dozlarının dikkate alınmadığı durumda soğanla birlikte yetiştiricilik uygulamalarının brokkolide bitki gelişimi ve verimi olumsuz etkilemediği tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre brokkoli yetiştirilen alanlardan soğan ile birlikte yetiştiricilikten ek ürün elde edilebilir. Nitekim, alan kullanım etkinliğini gösteren AEO değerinin tüm birlikte yetiştiriciliğin uygulandığı parsellerde 1'den büyük ve en yüksek değerin ise brokkoli+soğan 24 kg/da N kombinasyonunda olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, birim alandan daha etkin bir şekilde yararlanmak ve elde edilen toplam verimi artırmada soğan ile birlikte yetiştiriciliğin yalın brokkoli yetiştiriciliğine göre daha etkili olduğunu söylenebilir.

This study was conducted to determine the effects of different nitrogen dozes on plant growth, yield and the land equivalent ratio (LER) as land use efficiency in brocoli+onion intercropping in Erzurum conditions. Different nitrogen doses and intercropping applications significantly affected chlorophyll value (SPAD), plant weight, leaf number, leaf weight, leaf dry matter ratio, head height, head weight, head dry matter ratio, vitamin C, stem diameter and b* value in the study. In experiments the land equivalent ratio (LER) as land use efficiency in intercropping systems was evaluated by considering yields of each crop. In the study, different nitrogen doses significantly affected the yield of broccoli, and the yield generally increased depending on increasing nitrogen levels. It was determined that intercropping treatments with onion did not negatively affected on the yield and growth of broccoli regardless of nitrogen doses. According to these results, it can be obtained from additional production from intercropping in broccoli growing areas. Thus, the land equivalent ratio (LER) values as land use efficiency were always more than 1 in intercropping systems. The highest LER values were obtained from broccoli+onion combination when 24 kg/da N was applied. In conclusion, it can be said that broccoli intercropping with onion is more effective than sole broccoli cropping to utilize and increase in the total yield obtained per unit area.