Bazı üretim faktörlerinin kızılçam (pinus brutia ten.) kontraplaklarının teknolojik özelliklerine etkileri

Abstract

ÖZET Buharlanmış ve buharlanmadan soyulan kızılcam tomruklarından elde edilen kaplamalar teknik ve doğal kurutma işlemlerine tabi tutulmuştur. Üre ve fenol formaldehit tutkalı ile üretilen kontrplakların; tutkal türü, tomruk ön hazırlık işlemleri, orta tabaka kalınlığı, dış tabaka kalınlığı, ön presleme, tabaka kalınlığı ve dış tabakalarda kayın kullanılmış kontrplaklarda ağaç türünün çekme-makaslama direnci, eğilme direnci ile elastikiyet modülüne yapacağı etkileri araştırılmıştır. Bu çalışma da, kontrplak üretimi, yapışma direncine etki eden faktörler ve kaplama yüzey düzgünlüğü hakkında genel bilgiler verildikten sonra kullanılan yöntemler anlatılmıştır. 3 tabakalı, 18 farklı tipte 48 adet üretilen kontrplakların çekme-makaslama direnci T.S. 47 (1981) ve DİN 53255 (1964), eğilme direnci T.S. 3969 (1983) ve DİN 52371 (1968) de belirtilen esaslara göre yapılmıştır. Sonuçta; buharlanmış-doğal kurutulmuş kaplamalardan elde edilen kontrplaklarda, çekme-makaslama direnci, eğilme direnci ve elastikiyet modülü en yüksek, buharlanmış- teknik kurutulmuş kaplamalardan elde edilen kontrplaklarda çekme-makaslama direnci, buharlanmamış-doğal kurutulmuş kaplamalardan elde edilen kontrplaklarda ise eğilme direnci ve elastikiyet modülü en düşük bulunmuştur. ÜF tutkalı ile üretilmiş kontrplaklarda klimatize edildikten sonra denenen örneklerde FF tutkalı ile üretilenlere göre çekme- makaslama direnci biraz yüksek bulunurken, eğilme direnci ve elastikiyet modülü FF ile üretilmiş kontrplaklarda daha yüksek olduğu görülmüştür. Dış tabakalarda kayın, orta tabakada kızılcamın kullanıldığı kontrplaklarda belirgin bir şekilde yapışma direnci, eğilme direnci ve elastikiyet modülü artmıştır. Orta tabaka kalınlığı azaldıkça çekme-makaslama direnci, eğilme direnci ve elastikiyet modülünün arttığı, dış tabaka kalınlığı arttıkça eğilme direnci düşme gösterirken, çekme-makaslama direnci ve elastikiyet modülünün artış gösterdiği gözlenmiştir. Ayrıca 100 °C sıcaklıktaki kaynar suda bekletme ortamını FF tutkalı ile üretilen kontrplaklar başarmış olup, ön presleme yapılmış kontrplaklarda hem kuru hemde kaynar suda bekletilmiş örneklerde yapışma direncine etkili olduğu ve daha iyi sonuçlar verdiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: kızılcam, kontrplak, kaplama, buharlama, teknik ve doğal kurutma VI

SUMMARY `Influence of Same Process Conditions on The Properties of Calabrian pine (Pinus brutia ten.) Plywood` Veneers from Calabrian pine were peeled with and/or without steaming. Then, Veneers were air and/or kiln-dried. After drying, 48 three-plied plywood were produced by using phenol and urea formaldehyde in 18 different types. Plywoods were tested for shear- tensile strength (According to T.S. 47 (1981) and DIN 53255 (1964)) bending strength, and modulus of elasticity (MOE) (According to TS. 3969 (1983) and DIN 52371 (1968)). Shear-tensile strength, bending strength, and modulus of elasticity values were found to be the highest for steamed and air-dried plywood. Shear -tensile for the steamed and kiln- dried plywood, and bending and modulus of elasticity for non-steamed, and air-dried plywood appeared to be the lowest. Conditioned urea formaldehyde resin plywoods showed somewhat higher shear-tensile strength than those produced from phenol-formaldehyde resin. However, plywoods produced from phenol-formaldehyde resin showed higher those produced from urea-formaldehyde resin. Pronounced increases were observed in shear- tensile strength, bending strength, and modulus of elasticity of plywood when beech in outer layer and Calabrian pine in inner layer were used. Shear-tensile strength, bending strength, and modulus of elasticity increased as inner layer thickness was decreased. However, increase in outer layer thickness caused reduction in bending, and improvement in shear- tensile and modulus of elasticity. Plywoods produced from phenol-formaldehyde were evaluated for the water-immersion test at 100 °C. Pre-pressed plywood indicated increase in shear-tensile stregth with or without immersing in water. Keywords: calabrian pine (Pinus brutia ten.), plywood, veneer, steaming, non-steaming, air and klin-drying. VII