Trabzon kent ölçeğinde kullanıcı gereksinmelerine bağlı olarak mutfak mekanı ve tipleri üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Günümüz konutlarında hızla değişen teknolojik ve ekonomik koşullar ve gelişen yaşam düzeyi ve beklentilere karşın, mutfak mekânına gereken önemin verilmediği görülmektedir. Gerek fiziksel ve gerekse psiko-sosyal gereksinimlere cevap vermeyen ve bu nedenle de konutun diğer mekânlarına taşan `mutfak mekânı, donatıları ve eylemleri` özellikle kullanıcılar (evin kadını) açısından önemli bir sorun teşkil etmektedir, istenen, beklenen ve ideal olan mutfak tipinin, büyüklüğünün, renginin, malzemesinin, aydınlanma düzeyinin ve donatılarının (ekipmanlarının) neler olması gerektiği, bu mekânda amaçlanan eylemlerin (yemek hazırlama, yeme, oturma, çocukların oyun oynaması, sohbet... vb) neler olduğu sorularına bu araştırma ile cevap aranmaya çalışılmıştır. Çalışma yedi bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, genel literatür çalışması yapılarak, mutfağın tarihsel gelişimi, konut içindeki konumu, yönü, diğer mekânlar ile eylemsel ilişkileri, mutfak mekânının önemi ve aile hayatına etkisi, kullanıcı gereksinmeleri ve psiko-sosyal kullanıcı gereksinmeleri, mutfak tipleri ve planlama ilkeleri incelenmiştir. İkinci bölümde sorun belirlenmiş, konuyu oluşturan nedenler saptanmış, çalışma amacı ve çalışma alanı belirlenmesi ve izlenen yöntem belirtilmiştir. Üçüncü bölümde yukarıdaki bölümün anket ve bilgisayar bulguları verilmiştir. Dördüncü bölümde elde edilen bulgular irdelenmiş ve tartışılmıştır. Beşinci bölümde, bulguların genel sonuçları çıkarılmıştır. Altıncı bölümde önceki bölümlerin ışığı altında öneriler verilmiştir. 8. bölümde (Ekler) anket çalışmalarının fotoğraf, plan ve kesitlerine ait tablolar verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Mutfak mekânı, kullanıcı gereksinmeleri, mekân, mutfak mekânı donatıları. V

SUMMARY A RESEARCH ON KITCHEN SPAGE AND TYPES DEPENDİNG ON USER NEEDS WITH A CASE STUDY IN TRABZON URBAN AREA In spite of the changes in economic and tecnologial conditions, rising living standards and new expectations, little importance is laid on kitchen spaces. Kitchen equipments and activity spaces which are not answering either physical or socio-pyschological requirements of the dwelling extend over the edges of the other spaces causing difficulties for the kitchen users (house-wives). This study is an attempt to determine how the colours, the spaciousness level, the size, the equipments and the tools of the kitchens sould be designed and which activities (food preparing, eating, stting, kids playing, having conversation... etc) take place in this space. This study consists of seven chapters. In the first chapter a general review of litarature, the evolutionary progress of the kitchens, the locations and the directions of the kitchens in the dwelling and the relationships with the other spaces, the importance and the influences of the kitchen in the family life, the concept of users needs, the physical and socio- psyhological needs of the users in the kitchen area, kitchen types and the planning principles of kitchens are also examined. In the second chapter the problems are determined. The purpose of the study and the field work are specified. The method of the study is clarified. In the third chapter the public surveys and the questionnaire are data- based and analyzed through relevant statistical tests and the results are shown in the tables. The fourth chapter consists of futher discussions. The fifth chapter deals with the consequences and connotations of the findings. The proposals set forth in the sixth chapter, are based on the findings and consequences of the overall study. In the appendix survey results and statistical definitions and tables are shown. Key Words: Kitchen space, human needs, organization, the kitchen equipments. VI