Kırşehir-Kaman bölgesi siyenitoyidlerinde Rb-Sr izotop jeokimyası

Abstract

İÜ ÖZET Bu çalışma kapsamında, Rb - Sr yaş tayin yönteminin temel ilkeleri geniş bir biçimde ele alınarak incelenmiş, konuyla ilgili olarak analitik yöntemler geliştirilerek laboratuvarda uygulanmış, kütle spektrometresi ile ilgili olarak da bilinen teknikler uygulanılarak geliştirilmeye çal ışı lmıştır. Uygulama alanı olarak seçilen Bayındır - Akpınar (Kaman) siyenitoyidlerinden seçilen 14 adet örneğe ait Rb ve Sr fraksiyonları, laboratuvar ımızda uygulanan analitik yöntemler kullanılarak ayrılmış ve kütle spektrometresinde analiz edilmişlerdir. Kütle spektrometresinden ölçülen izotopsal oranlardan itibaren, örneklere ait Rb - Sr konsantrasyonları, B7Rb/B6Sr oranları hesaplanmıştır. örneklere ait hesaplanan B7Rb/B4Sr oranı ile kütle spektrometresinden ölçülen Sr (87/86) oranı kullanılarak Bayındır - Akpınar (Kaman) siyeni toyidl er ine ait tüm kayaç Rb - Sr sistematiği çalışılmış, söz konusu siyeni toyidlere yaş verilmeye çalışılmıştır. Gündoğdu ve dig. (1988) tarafından çalışılan miyaski t ler in de bu çalışma kapsamında tekrar ele alınması ile birlikte; miyaskitler için 71.808 ± 0.095 MY (0.707045 ilksel oran) -foyait + volkanit için 70.5 ± 3.4 MY (0.708337 ilksel oran), Kampaniyen - Mastr ihtiyen; sodalit siyenitler için 84.36 ± 0.87 MY (0.707825 ilksel oran) - kuvars siyenitler için 85.1 ± 3.6 MY (0.70799 ilksel oran), Santoniyen - Kampaniyen YAŞ' lan elde edilmişier.

iv SUMMARY In this study, the basic concept of the Rb - Sr method of dating has been reviewed and the analytical methods advocated have been carried out in the laboratory. Further, the known techniques for the mass spectrometer have been reviewed and followed. In line with these techniques, the Rb - Sr fractions were separated from the 14 samples selected from the Bayındır - Akpınar (Kaman) siyenitoides. Then from the separated fractions their isotopic ratios were measured using the mass spectrometer. From the measured isotopic ratios the Rb - Sr concentrations and the B7Rb/B*Sr ratios for the samples were calculated. From the calculated a7Rb/8*Sr and the measured Sr(87/86) ratios for the siyenitoides the whole rock isochrons were plotted, and the slope and the interception of the y axis (initial Sr(87/86) ratios) were determined, thus enabling the ages to be calculated. Also the miaskite samples studied by GUndogdu et. al. (1989) were revaluated in this study. The results obtained were as follows; for the miascites & the foaites + the volcanit 71.808 ± 0.095 MY (0.707045 initial ratio) & 70.5 ± 3.4 MY (0.708337 initial ratio) respectively, corresponding to Campanian - Maestr ichtian; and for the sodalit siyenites & the quartz siyenites 84.36 ± 0.87 MY (0.707825 initial ratio) & 85.1 ± 3.6 MY (0.70799 initial ratio) respectively, corresponding to Santor.ian - Campanian.