Fındık kurdu (Balaninus nucum)`nun biyolojisi, bakteriyal florası ve biyolojik mücadele ajanlarının araştırılması

Abstract

ÖZET Fındık kurdu {Balaninus nucum L., Coleoptera, Curculionidae) dünyada ve Türkiye'de fındığa önemli ölçüde zarar veren bir böcektir. Türkiye'de her yıl yaklaşık %30-40 oranında ekonomik zarar oluşturmaktadır. Fındık kurduna karşı etkin bir biyolojik mücadele ajanı geliştirmek amacıyla düzenlenen bu çalışmada bu böceğin biyolojisinin aydınlatılması, mikrobiyal florasının belirlenmesi ve ayrıca, gerek yeni izole edilen bakterilerin ve gerekse literatürde mevcut olan biyolojik materyallerin böcek üzerindeki zararlı etkilerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla, 1995-1996 yıllarında Trabzon yöresinden toplanan ergin ve larvalar laboratuvarda incelenmiştir. Böceğin biyolojik özellikleri, mikrobiyal florası ve çeşitli biyolojik materyallerin bu böceğe karşı olan insektisid etkileri test edilmiştir. Sonuç olarak, dişi ve erkek böceğin kanat uzunlukları (10±0.8 mm ve 9.5±0.3 mm), hortum uzunlukları (6±0.4 mm ve 3.8±0.2 mm), cinsiyet oranı (1/1), yumurta boyutları (0.795±0.14 mm ve 0.525±0.11 mm), larval dönemlere ait baş kapsül genişlikleri (512.5±15 pim, 800±8 pim, 1005±10 pim ve 1295±6 pim), ergin ve larva başına düşen toplam bakteri sayısı (1.41x1ü11 bakteri/ergin ve 1.8xl09 bakteri/larva) tespit edildi. Larvalardan izole edilen 5 bakteriyal izolatın morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal karakterleri belirlendi. Bu özelliklerine göre bakterilerin Bacillus sp., Escherichia sp., Micrococcus sp., Serratia sp. ve Pseudomonas sp. cinslerine ait oldukları tespit edildi. Ayrıca bu izolatlardan olan Serratia sp.'nin B. nucum larvaları üzerinde 3 günlük sürede %100'lük bir ölüm meydana getirdiği belirlendi. Diğer yandan insektisidal etkileri test edilen bazı materyallerin fındık kurdunu öldürücü etkilere sahip oldukları bulundu. 3 günlük sürede B. nucum üzerinde tespit edilen insektisidal etkiler, LdNPV %90, BTS-1 %90, PHE4-ADR %66, PHE4-AR %60, PHE4-AD %60, PHE4-A %56, AcNPV %60 ve HD-1 %70'dir. Anahtar Kelimeler: Fındık Kurdu, Balaninus nucum, Bakteriyal Flora, Biyolojik Kontrol VII

SUMMARY Investigation of Biology, Bacterial Flora and Biological Control Agents of Hazelnut Beetle {Balaninus nucum L.) Hazelnut beetle {Balaninus nucum L., Coleoptera, Curculionidae) is the most effective damager of hazelnut fruits in all over the world and in Turkey. It causes approximately 30-40% of economical damage per year in Turkey. Investigation of the biology and microbial flora of larvae and adults of B. nucum. were purposed in this study. Also, insecticidal activities of bacteria isolated from B. nucum and various effective biological agents recorded in the literature were tested against B. nucum. For this purpose, we studied the larvae and adults collected from the vicinity of Trabzon in laboratory in 1995-1996. The biological features and bacterial flora of this insect were investigated. Also, insecticide effects of various biological agents and isolated bacteria against hazelnut beetle were tested. As conclusion, we determined the lengths of forewing of adult female and male (10±0.8 mm and 9.5±0.3 mm), the lengths of rostrum (6±0.4 mm and 3.8±0.2 mm), sexual index (1/1), dimensions of egg (0.795±0.14 x 0.525+0.11 mm), dimension of head capsule of each instars (512.5±15 um, 800±8 um, 1005±10 /*m and 1295±6 /*m) and the numbers of total bacteria in larvae (1.8xl09 bacteria/larva) and adults (1.41x1ü11 bacteria/adult). The morphological, physiological and biochemical characteristics of five isolated bacteria were also identified. According to determined features, the identified isolates placed into the genera of Bacillus sp., Escherichia sp., Micrococcus sp., Serratia sp. and Pseudomonas sp. Among five bacterial isolates, it is determined that Serratia sp. causes 100% mortality on B. nucum larvae. It is also found that tested biological agents have mortality effects on B. nucum larvae. The insecticidal effects determined on B. nucum within three days are 90% with LdNPV and BTS-1, 66% with PHE4-ADR, 60% with PHE4-AR, PHE4-AD, 56% with PHE4-A, 60% with AcNPV and 70% with HD-1. Key words: Hazelnut Beetle, Balaninus nucum, Bacterial Flora, Biological Control