Çevre koruma ve sürdürülebilir kırsal rekreasyonel kullanım bağlamında atıklardan kaynaklanan çevresel bozulmalar ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Kırsal rekreasyon alanlarının (KRA) artan kullanılımıyla bozulması da hızla artmaktadır. KRA'nın en önemli parçasını oluşturan Milli Parkların rekreasyon amaçlı kullanımı ve kullanımla ortaya çıkan sorunlar hakkında araştırma yoktur. Bu araştırma, sorunları anlama, özelliklerini belirleme, sorunları çözmede yararlı bilgilere ulaşma ve mevcut bilgi birikimlerine yapıcı eleştirici bir yaklaşımla katkıda bulunma çabasıyla, bu eksikliği ortadan kaldırmada ilk adımı atmaktadır. Amaç, KRA'da atık konusunda durum analizi ve değerlendirmesiyle, hem bilgiye hem de insanın ve çevrenin bugününe ve geleceğine önem veren sürdürülebilir bir kırsal rekreasyon alanı peyzajının oluşumuna ve gelişmesine katkıda bulunmaktır. Araştırma alanı olarak seçilen Olimpos Beydağlan Milli Parkının Kındılçeşme Kamp Alanını rekreasyon için kullanan ziyaretçilerin, ticari amaçla kullanan özel teşebbüsün ve park yönetiminin katı atık davranışları anket, görüşme ve gözlemle belirlenmiştir. Aynı zamanda, planlama ve politikaların yapılmasında önemli olan, atık kaynaklan ve kompozisyonunun, uygulanan atık yönetimlerinin ve teknolojilerinin belirlenmesine gidilmiştir. Araştırma alanı olarak seçilen milli parkta elde edilen bulgular, milli parkta atıkla ilgili çevre sorunlarının varlığını; bu sorunların kaynağının endüstrilerin ürün yapım biçimi, ziyaretçilerin ve özel tesislerin kullanım şekilleri ve park peyzajının düzenlenişi ve yönetimiyle ilgili olduğunu göstermektedir. KRA peyzajı sadece proje tasarımı ve uygulaması ile sınırlanmayıp, KRA'nın, günlük kullanımı sırasında çevre peyzajının korunması açısından da sürekliliğinin sağlanması gerekir. Bu da zorunlu olarak, koruma kullanma kapsamında sürdürülebilir kalkınmaya yönelik bir katı atik politikasının uygulanmasını gerekli kılar. Anahtar Kelimeler: Katı Atık, Milli Park, Kırsal Rekreasyon, Çevre Davranışı, Çevre Koruma, Bütünleşik Atık Yönetimi, Çevre Bozulması, Atik Politikası, Sürdürülebilir Ekosistem Planlaması

SUMMARY Deterioration of rural recreational areas (RRA) by increasing use have been rapidly rising. There is no research on recreational uses and problems emerging from these uses of National Parks that constitute the most important part of RRA. Trying to understand problems, to identify their characters, to reach valuable insights on solving them, and to contribute the present accumulation of knowledge with a constructive and critical approach, This research takes the first step to meet this shortage. The purpose, by analysis of situation and evaluation of the waste issue in the RRA, is to contribute the formation and development of a sustainable rural recreational landscape that gives importance to both knowledge and the present and future of the mankind and environment. The solid waste behaviors of visitors who use Olympos Beydağlan National Park, which was selected as the research area, for recreation, of private enterprise using it for commercial purposes and of park management, were identified by means of survey, interviewing and unobtrusive observations. At the same time, waste source and composition and present waste management methods and technologies were identified. The research findings indicate the existence of environmental problems connected with waste in the park; source of these problems are linked to the industrial mode of production, mo4e of uses by visitors and private establishments and the design and, management of the park landscape. RRA landscape shouldn't limited within the project design and application, the sustainability of RRA in terms of environmental protection during the daily uses is required. This inevitably necessitaties the application of solid waste management policy oriented towards sustainable development within the scope of protective use. Keywords: Solid Waste, National Park, Environmental Protection, Environmental Behavior, Rural Recreation, Integrated Waste Management, Environmental Deterioration, Waste Policy, Sustainable Ecosystem Design.