Beynam Ormanı ve çevresi ile Çubuk ve çevresi hemiptera kommunitesi üzerinde çalışmalar

Abstract

İÜ ÖZET Çubuk (I) Barajı ve çevresi ile Beynam ve çevresinde Hemiptera kommünitelerinin tesbiti amacıyla yapılan bu çalışmada, 1989-1991 yılları arasında bitki birlikleri ile Hemiptera türlerinin ilişkileri araştırılmış ve Hemiptera kommünitesinin tesbiüne çalışılmıştır. Çalışmada, Çubuk (I) Barajı ve çevresi ile Beynam ve çevresinde yaşayan Hemiptera türlerinin bitki kommüniteleri ile ilişkilerindeki ekolojik esnekliklerinin ele alınması ve yapıcı organizmalardan itibaren kommünite yapısının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın hayvansal elemanını oluşturan Hemiptera takımının büyük bir kısmı tarımsal bitki zararlısıdır. Çubuk (I) Barajı ve çevresindeki istasyonlar ile Beynam ve çevresindeki bazı alanlar Hemiptera türlerinin gerek estivasyon, gerekse hibernasyon alanlarını oluşturmaktadır. Çubuk 0) Barajı ve çevresinin flora ve vejetasyonu daha önce Çetik (1963) tarafından çalışılmıştır. Bu çalışma temel alınarak, alanda 5 istasyon tesbit edilmiş ve çalışma bu istasyonlarda gerçekleştirilmiştir. İstasyonlar ve yakın çevrelerinde, Hemiptera takımına bağlı 15 familyaya ait 64 tür bulunmuştur. Floristik elemanlar ise 22 familyaya bağlı 1 10 otsu tür ile 7 familyaya bağlı 17 ağaç-çalı türden oluşmaktadır. Çubuk (I) Barajı ve çevresindeki istasyonlarda otsu ve ağaç-çah flora bakımından en büyük benzerlik 3. ile 4. istasyonlar arasında (0.535) olup, Hemiptera faunaları bakımından da istasyonlar arası en büyük benzerlik 4. ile 5. istasyonlar arasında (0.452) bulunmuştur. Bu alanda floristik ve faunistik benzerlikler birlikte ele alındıklarında, floristik ve faunistik bakımından en yakın benzerlik 2. ile 5. istasyonlar arasındadır. Beynam ve çevresinin flora ve vejetasyonu daha önce Akman (1972) tarafından çalışılmıştır. Bu çalışma temel alınarak, alanda 7 istasyon tesbit edilmiş ve çalışma bu istasyonlarda gerçekleştirilmiştir. İstasyonlar ve yakın çevrelerinde, Hemiptera takımına bağlı 14 familyaya ait 55 tür bulunmuştur. Floristik elemanlar ise 30 familyaya bağlı 96 otsu tür ile 9 familyaya bağlı 20 ağaç-çalı türden oluşmaktadır.iv İstasyonlar arası; otsu ve ağaç-çalı flora bakımından en büyük benzerlik 4 ile 6. istasyonlar arasında (0.508) gözlenmiştir. Hemiptera türleri bakımından istasyonlar arası en büyük benzerlik, 3 e 5. istasyonlar arasında (0.611) saptanmıştır. Bu alanda floristik ve faunistik benzerlikler birlikte ele alındığı zaman, floristik ve faunistik bakımdan en yakın benzerliğin 2. ile 5. istasyonlar arasında olduğu görülür. Çubuk (I) Barajı ve çevresindeki istasyonlar ile Beynam ve çevresindeki istasyonlarda 1 1 familyaya ait 24 otsu tür ile 4 familyaya ait 7 ağaç-çalı türü ortak olarak bulunmaktadır. Bunun yanında Hemiptera takımına bağlı 10 familyaya ait 25 Hemiptera türü de iki alanın istasyonları arasında ortak olarak tesbit edilmiştir. Çubuk (I) Barajı ve çevresindeki istasyonlar ile Beynam ve çevresindeki istasyonlar bir arada ele alınarak karşılaştırıldıkları zaman otsu flora bakımından en büyük benzerlik Çubuk 4. ile Beynam 2. istasyonları arasında (0345), ağaç-çalı flora bakımından en büyük benzerlik Çubuk 3. ile Beynam 4. istasyonları arasında (0.5), Hemiptera faunası bakımından ise en büyük benzerlik Çubuk 4. ile Beynam 5. istasyonları arasında (0.327) saptanmıştır. Floristik ve faunistik benzerlikler birlikte ele alındığı zaman, floristik ve faunistik bakımdan en yakın benzerliğin Çubuk 4. ile Beynam 5. istasyonları arasında olduğu görülmektedir. Değerlendirmeler yapılırken istasyonlar arası floristik ve faunistik benzerliğin yanısıra, istasyonlardaki Hemiptera türlerinin bolluk ve sıklıkları ile bunların mevsimsel değişimleri incelenmiştir. Bunun yanında her istasyonun tür çeşitliliği ve çeşitliliğin mevsimsel değişimi tesbit edilmiş, bolluk, sıklık ve çeşitlilik değerlerinin, benzerlikle aralarındaki ilişki irdelenmiştir. Hemiptera türleri, atrap ve kare olmak üzere iki ayrı şekilde sayılmıştır, örnekleme üpi, bolluk ve sıklık değerlerinde farklılıklar oluşmasına neden olmaktadır. Böceklerin fazla hareketli olmadığı estivasyon ve hibernasyon dönemlerinde, atrap örneklemelerindeki bolluk ve sıklık değerleri düşmekte, kare örneklemelerindeki bolluk ve sıklık değerleri yüksek çıkmaktadır. Bunun sonucu olarak beslenme ve üreme evresinde atrapla yapılan toplamalarda, estivasyon ve hibernasyon evresinde ise kare ile sayım yönteminde gerçeğe daha yakın sonuç elde edilebilir.

SUMMARY The purpose of this study was to identify the `Hemipteran Communities11 in the areas of Çubuk (I) Dam and Beynam and üıeir vicinities. For this purpose, the relationships between plant communities and the Hemipteran species were investigated for the years between 1989 and 1991. In the present study, through the ecological relationships between the Hemipteran species living in the research area and plant communities and through costructive organisms, the community structure was investigated. Most of the Hemipteran species, which forms the animal component of the study are harmful for agricultural plants. Some of the subareas in the Beynam and vicinity and stations in the Çubuk (I) Dam and vicinity are not only aestivation, but also hibernation areas for Hemipteran speciea The flora and vegetation in the Çubuk (I) Dam and vicinity were studied previously by Çetik (1963). Based on that study, 5 stations were determined and used in this study. In the stations and near areas, 64 species belonging to 15 different Hemipteran families were found. Floristic components constitute of 110 herbaceous species of 32 families and 17 wood and shrub species of 7 families. The stations in Çubuk (I) Dam and vicinity, the biggest similarity among herbaceous and wood and shrub floras exist between stations 3 and 4 (0.535). In terms of the Hemipteran faunas, the biggest similarity among stations was found between stations 4 and 5 (0.452). When the floristic and faunistic similarities are considered together for the study area, the nearest similarity is between the stations 2 and 5. The flora and vegetation in Beynam and vicinity were previously studied by Akman ( 1972). Based on the results of the study, 7 stations were selected and used in this study. In the stations and near vicinities, 55 species belonging to 14 differentVI Hemipteran families were found Floristic components constitute of 96 herbaceous species of 30 families and 20 wood and shrub species of 9 families. In terms of herbaceous and wood and shrub floras, the highest similarity among the stations was observed between stations for 4 and 6 (0.508). Among the Hemipteran species, the highest similarity was found between stations 3 and 5. When both the floristic and faunistic similarities are considered for the study area, the nearest similarity is observed between stations 2 and 5. There are 24 herbaceous species of 1 1 femilies and 7 wood and shrub species of 4 families in common between the station in the Çubuk (I) Dam and Beynam and their vicinities. On the other hand, 25 species of 10 Hemipteran families are in common between the stations of the both areas. The comparisions among the stations in both the Çubuk (I) Dam and Beynam and vicinities indicated that the highest similarity in herbaceous flora is between Çubuk 4 and Beynam 2 stations (0.345). In terms of wood and shrub flora, the highest similarity is found between Çubuk 3 and Beynam 4 stations (0.5). As to the Hemipteran fauna, the highest similarity is found between Çubuk 4 and Beynam 5 stations (0.327). When both the floristic and faunistic similarities are considered, the nearest similarity is observed between Çubuk 4 and Beynam 5 stations. During the interpretations, the floristic and faunistic similarities between the stations, as well as the abundance and frequence of the Hemipteran species and their seasonal variations in the stations were investigated. Number of species diversity and their seasonal changes were also identified at each station, and reletaionship between similarity, abundance and frequence and number of species values were investigated The Hemipteran species were counted by two different methods, namely by sweeping and by square methods. Sampling method causes differences in abundance and frequence values. During aestivation and hibernation periods, in which the bugs are not very active, the vigority and abundance values decrease in the net samples. Whereas they increase in the square samples. As a result, it is observed that samplings made by sweeping method would be more accurate during the periods of feeding and reproduction periods, while the samplings made by square method are give more accurate results during the aestivation and hibernation stages.