Dinamik yüklü kaymalı yataklarda mil yörüngesinin teorik ve deneysel olarak belirlenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada dimamik yüklü radyal kaymalı yataklarda, yatak içerisinde mil merkezinin çizdiği yörüngenin teorik ve deneysel olarak belirlenmesi iki kısımda ele alınmıştır. Teorik kısımda; ilk aşamada kaymalı yatak problemlerinde çözüm için esas denklem olan Reynolds diferansiyel denkleminin, iki farklı çözümü için programlanmış ve mil merkezinin yatak içerisinde nasıl bir yörünge izlediğini belirlemeye de imkan tanıyan üri adet bilgisayar programı geliştirilmiştir. Deneysel kısımda ise; dinamik yük altında çalışan bir radyal kaymalı yatak deney düzeneğindeki yatağa altı değişik yük örneği uygulanmıştır. Uygulanan tüm yüklerin yatay, düşey eksenlerdeki bileşenleri ve polar yük diyagramları deneysel olarak belirlenmiştir. Ayrıca radyal kaymalı yatak içerisindeki milin merkezinin nasıl bir yörünge izlediğini belirleyebilmek için deney düzeneği ile ilgili kostrüksiyon geliştirilerek imal edilmiştir. Daha sonra yatağa uygulanan herbir yükün etkisinde mil merkezinin çizdiği yörüngelerin de yatay, düşey bileşenleri ve polar olarak görüntüsü de deneysel olarak elde edilmiştir. Bundan sonra deneysel olarak elde edilen yüklerden bilgisayar programlan için giriş veri değerleri elde edilmiştir. Programlar yatak parametreleri değiştirilerek yani; devir sayısı, genişliği oranı, boyutsuz yatak boşluğu, viskozite değerleri ve yükün genliği değiştirilerek çalıştınlnııştır. Program çıkış dosyalan kullanılarakta mil merkez noktası yörüngesi grafikleri çizilmiştir. Aynca maksimum eksantrisite oram değerinde ki yani; minimum film kalınlığındaki çevresel basınç dağılımlan da verilmiştir. Sonuç olarakta teorik olarak hesaplanan mil yörüngeleri ve polar yük diyagramlanyla deneysel olarak belirlenen mil yörüngesi ve yük diyagramlan ayn ayn karşılaştırılmış teorik ve deneysel sonuçların birbiriyle uyumlu olduğu sonucuna varılmıştır. Aynca yatak parametrelerinin değiştirilmesiyle elde edilen sonuçların da literatüre uygun olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Dinamik Yüklü, Kaymalı Yataklar, Mil Yörüngesi, Motor Yataklan VI

SUMMARY Theoretical and Experimental Determination of the Shaft Center Orbit in the Journal Bearing Loaded Dynamically In this Study; under the dynamicaly loaded journal bearing of the shaft center orbit have been determined as teoreticaly and experimentaly. In the theoretical part; first of all, the journal bearing problems solution have been based on the Reynolds differential equation for two different solution two computer programs which are allowed what sort of orbit to follow in the journal bearing have been improved. In the experimental part; under the dynamically loaded journal beraring which run in the radial journal bearing test ring has been applied at six different loads. All of loads vertical, horizantal components and polar load diagrams have been taken photographs from the oscilloscope screen. Furthermore in the radial journal bearing which is influenced under the dynamically loaded, with the test rig parts have been improved to determine how a follow shaft center orbit. And then each load examples the shaft center orbits for have been taken photographs as polar and vertical, horizantal components from the oscilloscope screen. After that in the experiment part to be obtained loads photographs have been analysised as input computer programs data. The program has been run at different shaft speed, bearing ratio, relative bearing ratio, viscosity values and at different load amplitude values. After this program output have been used to draw shaft center orbit graphics. Furthermore the shaft angle value which are at the maksimum eksantricitiy ratio value have been also drawn circumference pressure distribution graphics. Consequently, the shaft center orbit and polar load diyagrams drawn theoreticaly and resulted experimentaly have been compared whith each other, seperetaly. It vas concluded that the results were agreement with each other. Moreover, it was determined that the graphics obtained by changing bearing parameters were also fitting to literature. Key Words: Dynamically Loaded, Journal Bearing, Journal Orbit, Engine Bearing VII