Volkanik risklerin uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri teknikleri ile incelenmesi : Erciyes strato volkanı /Kayseri

Abstract

IV ÖZET Çalışma, K34, J34, K35 ve L35 1/100000 lik topoğrafik paftalarının kapsadığı 35°00' - 35°30' doğu boylamları ile 38°30' - 39°30' kuzey enlemleri arasında bulunan Erciyes (Kayseri) bölgesinin volkanik risklerinin uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemi teknikleri ile incelenmesini hedeflemiştir. Olası bir volkanik faaliyet öncesi yada volkanik faaliyet sırasında çeşitli etmenler nedeni ile ortaya çıkabilecek çamur akması, sel baskını gibi riskier, yüzey morfolojisi, jeolojik faktörler, bitki örtüsü ve meteorolojik bilgilerin uydusal uzaktan algılama verilen ile birlikte coğrafi bilgi sistemi ortamında işlenmesi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Risk üzerinde etkin olan parametreler, sayısal ortama aktarılmış, raster veri grupları oluşturulmuştur. Topoğrafik haritaların sayısallaştırılması ile elde edilen 16 bitlik gerçek yükseklik değerlerini temsil eden sayısal arazi modeli ile arazi eğim, yamaç yönelimi ve rölief haritaları üretilmiştir. Akışın doğrultusunu belirleyici olan drenaj ağı dağılımı da sayısal arazi modeli üzerinden hesaplanmıştır. Elde edilen veriler SPOT XS ve Landsat - TM uydu görüntüsü ile deneştirilmiş ve tamamlanmıştır. Çalışmada kullanılan veriler ile volkanik riskin doğurabileceği sonuçlara bir yaklaşım yapılmış, Erciyes Dağı eteğindeki yerleşim alanları için oluşturduğu tehdit ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma, olası volkanik risklerin hesaplanmasına öncü olması açısından yapılmıştır. Daha kesin sonuçlar elde etmek için yüzey akışı ile taşınan suyun penetre olan oranı, çamur akışına neden olabilecek zemin hacmi ve yoğunluğu, kar ve buz örtüsünün kesin kalınlığı gibi değerlerin yerinde yapılacak örneklemelerle tesbit edilmeli ve güncelleştirilmelidir.

ABSTRACT The study aims to examine the volcanic risks in the Erciyes (Kayseri) area between the east longitudes 35W - 35°30' and the north latitudes 38°30c - 39°30' with geographic information systems and remote sensing. The area covers the K34, J34, K35 and L35 1/100000 scaled map sections. Risks like mud flow and flood that might occur before or during a volcanic activity, have been tried to set up in the geographic information systems platform by processing the surface morphology, geological factors, vegetation and meteorological outcomes from satellite remote sensing data. The parameters that are effective on the risk have been digitalized. Digital elevation model of 16 bits has been produced out of topographic maps of 1/25000 scale. The drainage network defining the flow direction has also been gained out of digital elevation model. The data have been correlated with SPOT XS and Landsat TM satellite images. The data used and the probable results of the volcanic risk have been an approach towards the conclusion in the study. The threat against the residential are on the outskirts of Erciyes has partly been revealed. The study has aimed to lead the probable volcanic risk calculation. In order to get the exact outlines, the following should be determined and updated: The rate between water caried by surface flow and the penetration, sediment volume and density which may participate in the flow, the accurate thickness of the snow and ice cover.