Toros sediri (cedrus libani a. rich.) fidanlarına ait bazı morfolojik ve fizyolojik karakteristikler ile İç Anadolu`daki dikim başarısı arasındaki ilişkiler

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, fidan boyunun, kök boğazı çapının ve bazı fizyolojik fidan karakteristiklerinin (dormansi, fidan su potansiyeli, yapraklardaki glikoz konsantrasyonu gibi) Toros sedirinin dikim başarısı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, çıplak köklü, 2+0, Belceğiz (İsparta) orijinli Toros Sediri Fidanları kullanılmıştır. Dormansi, bazı bitki su ilişkileri parametreleri, kök geliştirme potansiyeli ve fidanların yapraklarmdaki glikoz konsantrasyonu aylık aralıklarla bir yıl boyunca ölçülmüştür. Dikilebilir bir İsparta orijinli Toros sediri fidanının, su potansiyeli düzeyi ve söküm-dikim için en uygun zaman periyodu araştırılmıştır. Fidan boyu ile tutma başarısı arasında anlamlı bir ilişki bulunmuş, ancak kök boğazı çapı ile tutma başarısı arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Yarı kurak bölgelerde kısa boylu fidanların tutma oram daha yüksektir. Yan nemli bölgelerde ise, uzun boylu fidanların tutma oram daha yüksektir. Toros Sediri için dormansi halin İç Anadolu Bölgesi koşullarındaki oluşum evreleri, aşağıdaki dönemlere rastlamaktadır:. Vejetasyon evresi: Mart ortası - Ağustos ortası. Uykuya giriş evresi: Ağustos ortası - Kasım ortası. Derin uyku evresi: Kasım ortası - Ocak ortası. Uyku sonu evresi: Ocak ortası - Mart ortası Çıplak köklü Toros sediri fidanlarının dikilebilmesi için, su potansiyellerinin -10 bar'm üzerinde olması gerekir. Kök geliştirme potansiyelinin en yüksek olduğu dönem ilkbahardır. Kök geliştirme potansiyeli değerleri ve dikim denemelerinin sonuçlan dikkate alındığında, İç Anadolu ekolojik koşullarında en uygun söküm - dikim döneminin erken ilkbahar olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Toros Sediri, Fidan Kalitesi, Morfoloji, Fizyoloji, Dormansi VI1 TwkOmawtasyow SOTMSB

SUMMARY The Relationships Between Some Morphological and Physiological Characteristics of Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.) Seedlings and Planting Success in Central Anatolia In this study, the effects of seedling height, root collar diameter and some physiological seedling characteristics (e.g. dormancy, seedling water potential, glucose concentrations of leaves) of Taurus cedar on planting success were examined. For this purpose, bare root, 2+0, Belceğiz (İsparta) originated Taurus cedar seedlings were used. Dormancy, some plant water relations parameters, root growth potential, glucose concentration of leaves of seedlings were observed monthly during one-year period. Water potential level of a plantable bare root Taurus cedar seedling and the most suitable period for lifting-planting were determined. Seedling height correlated significantly with seedling survival, but there was no correlation between root collar diameter and seedling survival. Shorter seedlings had greater survival ratio in semi-arid regions and taller seedlings had greater survival ratio in semi-humid regions. The dormancy cycle of Taurus cedar comprises with the fallowing stages in Central Anatolia Provenance:. Vegetation stage: Mid March - Mid August. Pre-dormancy stage: Mid August - Mid November. Deep dormancy stage: Mid November - Mid January. Post-dormancy stage: Mid January - Mid March Bare root seedling water potential was found to be over -10 bar for planting of Taurus cedar seedlings. Root growth potential reached the maximum value in spring. According to root growth potential values and results of planting experiment, the most suitable lifting-planting period was early spring in Central Anatolia ecological conditions. Key Words: Taurus Cedar, Seedling Quality, Morphology, Physiology, Dormancy VIII