Kaçkar Dağları Milli Parkı ve yakın çevresinin doğal kaynak yönetimi açısından incelenmesi

Abstract

Belirli bir alan üzerinde bulunan orman, göl, dere, mera, termal kaynaklar, şelale, buzul, çeşitli jeolojik oluşumlar ve yaban hayvanları gibi doğal kaynakların yanısıra, tarihi, arkeolojik ve kültürel kaynaklar, turizm ve diğer yatırım taleplerinin baskısı altındadır. Bu taleplerin olumsuz etkilerim en alt düzeyde tutmak ve kaynaklan korumak üzere yapılan her türlü planlamanın tipik bir doğal kaynak planlaması olduğu söylenebilir. Kaçkar Dağlan Milli Parkı içerdiği kaynak değerleri açısından sadece ulusal değil uluslararası düzeyde önemli olan alandır. Bu çalışma ile çok değerli doğal ve kültürel kaynak değerlerine sahip olan alanın planlanmasına yönelik her türlü kaynak ve tehdit unsurlarım belirlemek, tüm doğal ve kültürel kaynakların sürdürülebilir kullanımını güvenceye alacak yönetim önerisi oluşturmak amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda; manzara seyir yerlerinin belirlenmesinde, içinde tarihi ve kültürel objelerin olduğu, ormanlık alanlar ile dere ve şelale gibi objelerin bulunduğu yerler en iyi manzara puanım almıştır. Yerel halk ile yapılan anket sonuçlarına göre tercihlerde, alanın kalkınmasında hayvancılık ve turizm; milli parkın yönetiminde halkın katılımı öne çıkmıştır. Yine bu anket sonuçlarına göre; sırasıyla hidroelektrik santral yapımı, avcılık, orman azalması ve evsel atık sorunu en önemli çevresel tehditler olarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucuna göre alan yüksek biyolojik çeşitlilik ortaya koymaktadır. Buna göre, alanda 30 memeli, 136 kuş, ve 1 16 endemik bitki türünün varlığı saptanmıştır. Çalışmada geleneksel yayla yaşamı ve hayvancılık da irdelenmiş, ancak hayvancılığın hızla azaldığı, yerini tatil ağırlıklı bir yaylacılık anlayışına bıraktığı gözlenmiştir. Çalışma alanında son derece yüksek rekreasyonel potansiyel olduğu anlaşılmış ve buna göre çeşitli aktivitelere uygun 27 parkur belirlenmiştir. Bu çalışma sırasında aktiviteler irdelenmiş, her yerleşim birimi için turistik çekicilikler tablosu hazırlanmıştır. Bu sonuçlar alanda mevcut doğal ve insan kaynaklı tehdit öğeleri ile değerlendirilerek alanın yönetilmesine ait öneriler ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Milli Park, Kaçkar Dağlan, Doğal Kaynak Yönetimi,Ekoturizm IX

SUMMARY Investigation of Kaçkar Mountains National Park and its Near Environs From The Natural Resources Management Point of View Squeezed under the pressure of heavy demands of tourism and other commercial investments are the historical, archeologic and cultural resources in addition to the natural ones such as forests, rivers, pastures, thermal springs, waterfalls, glaciers, various geological formations and wild animals. Any planning approach designed to keep the negative effects of these demands at the minimum level and protect the resources is of a typical natural resources planning. Kaçkar Mountains National Park is not only a national but also an international park due to the value of resources it contains. The main purpose of this study is to determine all kinds of elements of resource and threat against the planning of the area, having very pecious natural and cultural resource values, and suggest management approach to ensure the sustainable use of all natural and cultural resources. It's the forest areas containing historical and cultural objects and the places with rivers and waterfalls that have taken the highest score when determining the best landscape of view at the end of the research. According to the results of a questionnaire applied to the local people, the first management choice concerning the development of the area was stockbreeding and tourism, and second was the co-operation of the people for the management of the national park. According to the results of this questionnaire, the followings have respectively been determined as the most serious problems threatening the environment: construction of hydroelectric generators, illegal hunting, decrease of the forest area and the problem of home disposal. According to the research results, the area presents great biological diversity. It has been discovered that there are 30 mammals, 136 birds and 116 endemic plant species existing in this area. In this study, also traditional life on plateau and stockbreeding was also studied, and it was observed that stockbreeding has rapidly decreased, while a plateau-life concept has dominantly taken its place. It has been understood that there's an extremely high recreational potential in the study area and thus 27 courses of trail appropriate for various activities have been established. In connection to this study many activities were thoroughly been studied and tables of activities with touristic attraction have been prepared. These results were evaluated with respect to the threat originating from human and natural ones in the area, and suggestions have been made regarding the management of the area. Key Words: National Park, The Kaçkar Mountains, Natural Resources Management, Ecotourism