Mut (NW) havzasındaki miyosen yaşlı çökellerin depolanma özellikleri ve sedimantolojik evrimi
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
ÖZET Miyosen Mut Havzası, Akdeniz Havzaları olarak bilinen Adana, İskenderun, ve Antalya havzalarının ortasında yer alır. Mut Havzasındaki silisiklastik ve karbonat karmaşığı şeklindeki çökel türü, tektonik süreçlerden göreceli olarak korunmuş olması ve komşu havzalarla ilişkisi açısından kilit konumdadır. Bu çalışmada, Erken Miyosen'den başlayıp Orta Miyosen'e kadar devam eden transgresyon sonucunda çökelen istifin özelliklerinin, çökeldiği ortamların, ortam şartlarının ve Miyosen paleocoğrafyasının belirlenmesi amaçlanmıştır. İnceleme alanında on iki ölçülü stratigrafik kesit alınarak litofasiyes analizleri her bir kesitte ayrı ayrı yapılmıştır. Yerinde ayırtlanan bu fasiyesler, topluluklar şeklinde değerlendirilerek ortam, kesitler birleştirilerek havza paleocoğrafyası yorumlanmıştır. Buna göre, Mut Havzası muhtemelen Miyosen öncesi-Erken Miyosen başında aktif gerilme tektoniği etkisiyle graben yapısı kazanmıştır. Bunun sonucunda havza kenarında kaba taneli alüvyal yelpaze ve menderesli akarsu çökelleri depolanmıştır. Daha önceden kazanmış olduğu graben yapısı nedeniyle, Erken Miyosen'de tüm Akdeniz Havzalarında etkin olan transgresyon sonucunda bölgede, denizle bağlantılı körfez ve lagün sistemleri gelişmiştir. Körfez ve lagüne akarsuyun giriş yaptığı yerlerde flüviyal ve dalga etkili deltalar gelişirken, paleotopoğrafik yükseltilerde yama resifleri şekillenmiştir. Orta Miyosen başlarında denizin ikinci kez ilerlemesiyle, daha önce anakara ile deniz arasında set görevi yapan ve böylelikle lagün ve körfez oluşturan setler su altında kalmıştır. Orta Miyosen'de bölgede set ada-lagün kompleksi şartları hüküm sürmüştür. Fırtına etkileriyle set adanın anakaraya bakan tarafında aşırı yıkanmış yelpaze deltaları (fırtına deltaları) gelişmiştir. Mut Havzası Akitaniyen, Burdigaliyen ve Langiyen dönemlerinde gerek çökel türleri, gerekse ortam özellikleri açısından Adana Havzası ile tam bir uyum sağlar. Bununla birlikte, Serravaliyen'de Adana Havzasında kalınlığı 3000 m'ye ulaşan kaba taneli Cingöz Formasyonu'nun denizaltı yelpazelerine karşılık, Mut Havzasında sığ denizel çökellerden oluşan Sertavul formasyonunun resifal ve delta sistemleri bulunur. Dolayısıyla Erken Miyosen başlarında birlikte ve bağlantılı olan bu iki komşu havza, Orta Miyosen'de muhtemelen Ecemiş Fayı'nın hareketiyle birbirinden ayrılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Dalga-Flüviyal etkili deltalar, Miyosen Akdeniz paleocoğrafyası, Miyosen aşırı yıkanmış yelpaze deltaları, Mut Havzası, Set ada-lagün kompleksi IV ABSTRACT Mut basin is located in the middle of İskenderun, Adana and Antalya basins altogether known as the Mediterranean Basins. The silisiclastic and carbonate complex deposits of the Mut Basin have great importance their relationship with neighbouring basins and their structures, which are relatively unaffected by tectonic processes. The aim of this study is to investigate the characteristics and depositional environments of the stratigraphic sequence, deposited as a result of continuous transgression from Early Miocene to Middle-Late Miocene, as well as the depositional environment conditions and the paleogeography during Miocene epoch. Twelve stratigraphic sections have been measured in the study area; lithofacies analys carried out in each of them. Environmental interpretations are made by the evaluation of facies associations; basinal paleogeographic interpretation has been done by combining these stratigraphic sections. The evaluations indicate that a graben structure formed the Mut Basin by the effect of active tension tectonics, probably during Pre-Miocene-Early Miocene. As a result of this, coarse grained alluvial fan and meandering river sediments were deposited at the edge of the basin. Due to this graben structure, bay and lagoon systems connected to sea have developed as a result of transgression, which occurred during Early Miocene in all Mediterranean Basins. Fluvial and wave-dominated deltas formed in places where streams enter a bay or lagoon, while patch reefs formed in the paleotopographic heights in the sea. The barrier sets between land and sea forming lagoons and bays, submerged at the beginning of Middle Miocene due to a second transgression. The `barrier island-lagoon` system prevailed during Middle Miocene. Washover fan deltas (storm deltas) have developed on the landward of the barrier islands. The Mut region is associated with the Adana Basin in terms of both types of deposit and environmental characteristics in the periods of Aquitanian, Burdigalian and Langhian. However, The Serravalian while in the Adana Basin coarse grained submarine fan deltas of Cingöz Formation reaching up to a thickness of 3000 m were deposited, in the Mut Basin reef and delta systems of the Sertavul formation, consisting of shallow marine sediments were laid down. Therefore, it appears that, these adjacent and connected basins at the beginning of the Early Miocene, were later separated from each other, probably due to the movements of the Ecemiş fault. KEY WORDS: Barrier island-lagoon complex, Miocene Mediterranean paleogeography, Miocene washover fan deltas, Mut Basin, wave-fluvial interaction delta deposits,
Collections