Asidik volkanik kayaçlar için mühendislik amaçlı bozunma sınıflaması
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
ASİDİK VOLKANİK KAYAÇLAR İÇİN MÜHENDİSLİK AMAÇLI BOZUNMA SINIFLAMASI Fehmi Arıkan Hacettepe Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü ÖZ Kayaç bozunması ve bozunma sınıflaması konusunda bugüne değin yapılan çalışmalar, özellikle granitik ve kısmen metamorfik kayaçlar üzerinde yoğunlaşmış, sınıflamalarda daha çok öznel (görsel) değerlendirmelere yol açan tanımlamalar esas alınmıştır. Bu husus gözetilerek, bu çalışmada asidik volkanik kayaçlar için puanlama esasına dayalı ve kaya mühendisliğinde kullanılmak üzere bir bozunma sınıflamasının geliştirilmesi amaçlanarak, bu amaç doğrultusunda Murgul (Artvin) ve Ankara' daki dasit ve andezitler çalışmanın malzemesi olarak seçilmişlerdir. Çalışma kapsamında yapılan bazı tanımlamalar ve basit ölçütler esas alınarak, örnekler bozunma derecelerine göre arazide ayırtlanmış ve ilk aşamada bu örneklerin minerolojik-petrografik ve kimyasal özellikleri tayin edilerek arazide tanımlanan bozunma dereceleri sınanmıştır. ikinci aşamada ise, bu birimlerin jeomekanik parametreleri laboratuvar deneyleri ile tayin edilerek, bunlar ile bozunma dereceleri arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Ayrıca bozunma derecelerinin ayırtlanabilmesi amacıyla metilen mavisi deneyleri ve fotoanaliz tekniği kullanılarak renk ayrımı çalışması da yapılmıştır. Değerlendirmeler sonucunda bir renk indisinin önerilmesi mümkün olamamakla birlikte, yapılan çoklu regresyon ve faktör analizlerinin sonuçları pratik ve maliyeti düşük deneylerle tayin edilebilen porozite, çekilme dayanımı, disk makaslama dayanım indeksi ve P- dalgası hızının bozunma derecelerinin tahmininde kullanılabilecek en uygun parametreler olduklarını göstermiştir. Dolayısıyla bu parametrelerin faktör analizlerine göre belirlenmiş puanlan kullanılarak asidik volkanik kayaç malzemeleri için sayısal temelli bir bozunma derecesi sınıflaması sistemi geliştirilmiştir. Bunun yanı sıra, arazi tanımlama ölçütlerini ve Schmidt geri sıçrama değerini esas alan ve asidik volkanik kaya kütlelerine yönelik bir bozunma sınıfl mas ı da önerilmiştir. Anahtar kelimeler: Ankara andeziti, bozunma, bozunma sınıflaması, çekilme dayanımı (dolaylı), dasit, disk makaslama dayanım indeksi, faktör analizi, kaya kütlesi, P-dalgası hızı, renk indisi, Schmidt geri sıçrama değeri. Danışman: Prof. Dr Reşat Ulusay, Hacettepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Ankara. IH A WEATHERING CLASSICATION OF ACIDIC VOLCANIC ROCKS FOR ENGINEERING PURPOSES Fehmi Ankan Hacettepe Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü ABSTRACT The investigations carried out on rock weathering and weathering classifications until todal have been concentrated particularly on granitic rocks and partially on metamorphic rocks, and these classifications were based on visual descriptions which result in subjective assessments. By considering this, in this study, it was aimed to develop a weathering classification based on rating system for acidic volcanic rocks for possible use in rock engineering. For the purpose, dacites and andesites from Murgul (Artvin) and Ankara, respectively, were selected as the materials of this study. The rock samples were identified in terms of their degrees of weathering based on some descriptions and simple criteria considered for the investigated rock types. At the first stage, these descriptions were verified by means of their mineralogical-petrographical and chemical characteristics. At the second stage, geomechanical parameters of these rocks were determined in the laboratory and relationships among these parameters and degree of weathering were investigated. Besides, in order to distinguish their weathering grades by photoanalysis technique were carried. Although a color index could not be proposed, multiple regression and factor anlyses suggested that porosity, indirect tensile strength, block punch index and P-wave velocity, which can be determined through simple and cheaper tests, were the most suitable parameters for the estimation of weathering grades. Due to this reason, by employing the rating of four parameters obtained from factor analyses, a weathering classification system which considers the ratings of the related parameters was developed for acidic volcanic rock materials. In addition, a weathering classification system which is based on some visual descriptions and Schmidt rebound number was also suggested for the acidic volcanic rock masses. Key words: Ankara andesites, weathering, weathering classication, indirect tensile strength, dacite, block punch index, factor analysis, rock mass, P-wave velocity, color index, Schmidt rebound number. Advisor: Prof. Dr. Reşat ULUSAY, Hacettepe University, Faculty of Engineering, Department of Geological Engineering, Ankara, Turkey. IV
Collections