Canlı çizgisel eleman ve kompozisyonların peyzaj mimarlığında kullanımı; Trabzon kent örneği

Abstract

Endüstrilesmeye paralel olarak kentsel alanlardaki sınırlı arazilerin yesil alanaayrılan bölümü gün geçtikçe azalmaktadır. Büyük kentlerde karsılasılan bu sorunuasmanın alternatif yöntemi yesil dokuyu lineer elemanlar seklinde kentin içine yaymaktır.Bu da, kentsel alanlara çizgisel bitki kompozisyonlarının uygulanması ile saglanabilir.Yapılan çalısmada, canlı çizgisel eleman ve kompozisyonların fiziksel özellikleri,farklı mekanlarda kullanımları, algıdaki farklılasımları ve bu farklılasımların tasarımeleman-ilkeleri ile olan uyumunun ortaya konması amaçlanmıstır. Bu amaçla, yerlesimalanı, kurumsal alan, endüstriyel alan, ulasım alanı ve açık yesil alan olmak üzere besfarklı alanda çizgisel bitki kompozisyonları belirlenmistir. Bitki kompozisyonlarınıngörsel etkilerinin ortaya konmasına yönelik belirlenen 100 alandan fotograflar çekilmistirve bu fotograflar kümeleme analizi yapılarak gruplandırılmıstır. Her bir gruptan temsilibir fotograf seçilmis Anlamsal Farklılasım Metodu (AFM) ile farklı kullanıcı gruplarınauygulanan anketlerle degerlendirilmistir.Sonuç olarak; Trabzon kentindeki canlı çizgisel eleman ve kompozisyonlarınfarklı kullanım alanlarına göre fonksiyonlarının degistigi ve yapılan anketler sonucundaestetik görünen çizgisel bitki kompozisyonlarının daha çok tercih edildigi saptanmıstır.Böylece daha ileride yapılacak bu tip bitkilendirmelerin uygulanması sırasında neleredikkat edilmesi gerektigi ortaya konulmus ve önerilerde bulunulmustur.Anahtar Kelimeler : Çizgisel Bitki Kompozisyonu, Çit, Anlamsal Farklılasım Metodu

Proportion of landscaped green coverage in limited and expensive urbanized areasis decreasing day by day as a result of industrialization. Alternatively, green coverage canbe distributed linearly around the city to overcome this situation in urbanized areas. Thiscan be achieved by using linear plant compositions such as hedgerows in landscapedesign.The aim of this study was to investigate, physical properties, space based usage,difference in sensing the linear elements and its co variation with design concept rules.Five different types of areas, residence, public, industrial, transportation and open greenare surveyed to define linear plant compositions status. One hundred fields arephotographed and grouped using cluster analysis technique to analyze visual impact ofhedgerows. One photo representing every group of cluster is used to apply SemanticDifferential Technique (SDT) on previously designed questionnaire.Consequently, it is concluded that functions of linear compositions are changingfor different usage types and hedgerows with high level esthetics are more preferable.Some implications for future linear planting activities are pointed out and suggestions aregiven.Keywords: Linear plant composition, Hedgerow, Semantic Differential Technique