Japon bahçelerinde kullanılan tasarım elemanları ve tarihi süreç içerisindeki değişimleri

Abstract

İlk dönemlerde uzak doğu ülkelerinden Kore ve özelikle Çin kültür ve sanat akımlarının etkisi ile şekillenen Japon bahçeleri, tasarımlarında Shinto, Buddhizm ve Taoizm dini inançlarına ait felsefi düşüncelerden etkilenmiştir. İnsan yapımı olmasına rağmen, her yönü ile tabiatı simgeleyen bu bahçeler, içerisinde barındırdığı soyut kavramlar ile tüm dünya ülkeleri tarafından ilgi çekmektedir.Japon bahçe sanatı, Japon toplumunun kendin özgü değerleri, estetik anlayış ile birleştirmesi sonucu 7 ayrı tarihi bahçe dönemi ortaya çıkmıştır. Nara, Heian, Kamakura, Muromachi, Momoyama, Edo ve Meiji olarak bilinen bu dönemlerde bahçeler, toplumun yaşam düzeyini, kültür ve sanat değerlerini ve dini inançlarını açıkça sergilemektedir.Yapılan bu araştırmada, başta bahçe tasarım elemanları ve bu elemanların tarihi süreç içerisinde gösterdiği değişimler olmak üzere ayrıca Japon bahçe sanatı, bahçelerin dönemlere göre sınıflandırılması ve bu dönemlere ait birtakım bahçelerin incelenmesi amaçlanmıştır.8. y.y'da Nara döneminde Budizm ve Shinto dinlerinin etkisiyle sanatsal alanlarda gelişmeler görülmüştür. Heian ve Kamakura dönem bahçelerinde, dönemin üst düzey toplumları için yapılmış geniş göl bahçeleri tasarlanmıştır. 14-15.yy. Muromachi ve Momoyama dönemlerinde, Zen kültürüne ait sadelik ve doğallık anlayışı, bahçe tasarımında farklılıklara neden olmuştur. Genellikle kuru peyzaj bahçeleri ve çay bahçelerinin tasarlandığı bu dönemlerde bahçeler tapınak rahipleri için zihinleri ve kalplerini arındırabilecekleri mekanlar olarak kullanılmıştır. Bahçe sanatının Zen kültüründen kurtulup, batılılaşma etkisinin hızla kendini gösterdiği Edo ve Meiji dönemlerinde ise, kültürel değerler korunmasına rağmen, bahçe tasarımlarında batıya yönelim söz konusudur.Japon bahçelerinde kullanılan tasarım elemanları, kullanım biçimlerinin yanı sıra dönemlere göre materyal, form, doku, ölçü ve renk bakımından farklılıklar göstermiştir. Bahçe tasarımlarında bitki, kaya, su, kum ve çakıl, yer döşemesi, çit ve duvarlar, su kapları, taş fenerler ve köprüler fonksiyonel, estetik ve sembolik amaçlı kullanılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Japon Bahçesi, Tapınak Bahçeleri, Tasarım Elemanları.

Formed with the effect of Korean and particularly Chinese culture and art movements, the Japanese gardens have been influenced by the philosophical reflections pertaining to Shintoism, Buddhism and Taoism beliefs. Despite being man-made, these gardens, symbolizing nature in every respect, draw a worldwide attention with the abstract concepts in their composition.Blending the Japanese society?s values with an aesthetic taste, the Japanese garden art existed in seven separate historical periods. Known as Nara, Heian, Kamakura, Muromachi, Momoyama, Edo and Meiji, the gardens of these periods present the living standards, cultural and artistic values and religious beliefs of the society.Besides the design elements and their evolution through history, the Japanese garden art, its classification according to the periods have been handled and some of these gardens have been examined in this study.Some developments were observed in the diverse fields of art with the effects of Buddhism and Shintoism in the Nara Period in the 8th century. In the Heian and Kamakura gardens, spacious lake gardens made for the upper-class of the period were designed. The plainness and naturalness typical of the Zen culture in the 14th and 15th Muromachi and Momoyama Periods caused some differences and diversities in the garden designs. In these periods, when plain landscape gardens and tea gardens were designed, the gardens were used as settings where temple monks could refine their minds and hearts. In the Edo and Meiji Periods, when the garden art switched from the Zen culture to a Western style, a tendency towards the West existed in spite of the conservation of the cultural values.Besides the application styles, the design elements used in Japanese gardens diversified depending upon material, form, texture, scale and hue. In garden designs, plants, rocks, water, sand and pebbles, floors, fences, walls, water vessels, stone lanterns and bridges have been used functionally, aesthetically and symbolically.Key Words: Japanese Gardens, Temple Gardens, Design Elements