Afyon-Akarçay havzasında kloroflorokarbon (CFC) esaslı yer altı suyu geçiş zamanının belirlenmesi
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Afyon - Akarçay Havzasında Kloroflorokarbon (CFC) Esaslı Yeraltısuyu Geçiş Zamanının Belirlenmesi Derya AKTAŞ ÖZET Hidrojeoloji çalışmalarında atmosferik kökenli olan Kloroflorokarbonlar (CFCs) genç yeraltısularının görünür yaşlarının belirlenmesinde önemli bir araç olarak kullanılmaktadır. Yeraltısularının görünür CFC yaşları, beslenim sıcaklığına ve beslenim yüksekliğine bağlı olarak değişmektedir. Su örneklerinin yeraltı suyuna katılım zamanlarını belirlemek için örneklerin kısmi basınç değeri ile atmosferik CFC derişimi karşılaştırmıştır. Yeraltı suyunun görünür yaşı, örneğin alındığı yıl ile beslenim yılı arasındaki farktan belirlenmektedir. Bu çalışma kapsamında Afyon-Akarçay havzasından havzayı karakterize edecek şekilde alınan örneklerin CFC görünür yaşları belirlenmiş ve görünür yaşın belirlenmesinde etkin olan parametreler ve bu parametreler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Tez çalışması sırasında alınan örneklerin kimyasal, fiziksel ve çevresel izotop içerikleri arasındaki ilişkileri incelenmiştir. CFC beslenim sıcaklıkları hesaplamalarında, havzadaki yağış sularının 180- ortalama sıcaklık (°C) ilişkisinden yararlanılmış ve Dansgaard (1964) ve Bayan (1998) eşitlikleri ile karşılaştırmıştır. Beslenme yüksekliklerinin hesaplamasında havzada uzun yıllar boyunca yapılmış olan 180 ölçüm değerlerinin yükseklik ile olan ilişkisi kullanılmıştır. Yeraltısularının görünür yaşının havza genelinde 12-27 yıl arasında değişmektedir. Havzanın güney, güneydoğu ve batı kesimlerinde düşük yaşlara sahipken havzanın kuzey, kuzeybatı ve ova ortalarında daha büyük görünür yaşlara sahip olduğu belirlenmiştir Anahtar Kelimeler: Akarçay Havzası, kloroflorokarbon, görünür yaş, çevresel izotop, yeraltısuyu geçiş süresi Danışman: Yar. Doç. Dr. Türker Kurttaş Hacettepe Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Hidrojeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı 06532, Beytepe, Ankara Determination Of The Chlorofluorocarbon Based Groundwater Residence Times Of The Afyon-Akarcay Basin Derya AKTAŞ ABSTRACT Chlorofluorocarbons of atmospheric origin are used as important tool to determine the apparent age of young ground waters in the hydrogeological studies. Apparent age of ground waters will change depending on their recharge temperatures and recharge elevations. Partial pressure values of groundwater samples were compared with atmospheric CFC content to determine the participation time to groundwater system. Apparent age of groundwater is calculated by the difference between sampling and recharge years. In this research, apparent age of the representative groundwater samples from Afyon- Akarçay Basin were determined and effective parameters in age calculations and relations among them were examined. Chemical physical and isotopic contents and their relations in the groundwater samples were also evaluated. Relation between 180 content and average air temperature in the basin were used to calculate the recharge temperature of groundwater samples, and this relation were compared by the equations suggested by Dansgaard (1964) and Bayan (1998). To calculate the recharge elevations, relations between long term 180 contents of rain samples and their sampling elevations were used. Apparent ages of ground water samples change between 12 to 27 years in general. Ages are comparatively small in the south, southeast and and western part of the basin while it is greater in the north, northwest and center of the basin. Key words: Akarçay Basin, Chlorofluorocarbons, apparent age, environmental isotopes, groundwater turnover time, Supervisor: Assist. Prof. Dr. Türker Kurttaş, Hacettepe University, Geological Engineering Depth, Hydrogeological Engineering Section, 06532, Beytepe, Ankara 11
Collections