Harmanköy (Bilecik)-Beyyayla (Eskişehir) karst sistemindeki mağara çökellerinin incelenmesi

Abstract

Harmanköy (Bilecik) - Beyyayla (Eskişehir) Karst Sistemindeki Mağara Çökellerinin İncelenmesi Mehmet Evren SOYLU ÖZ Ülkemizde çok geniş yayılıma sahip olan karstik alanlar, içinde bulundukları havzanın gelişimi ve karstlaşmayı denetleyen faktörlerden özellikle iklim ve tektonik koşullar için arşiv işlevi görmektedir. Sunulan tez çalışmasında Batı Karadeniz bölgesinin güneybatısında yer alan Harmanköy - Beyyayla (Bilecik) karst sisteminde karstlaşmayı kontrol eden faktörlerin bıraktıkları izler mağaralarda aranmıştır. Bu izler kullanılarak bölgenin paleoortamı hakkında bilgiler elde edilmeye çalışılmıştır. Çalışılan alandaki karbonatlı kayaçların karstlaşma evrimlerinin aydınlatılması amacı ile bölgedeki karstlaşma üzerinde etkili olan neotektonik süreçler, iklim, karstlaşma tabanı değişimi gibi süreçler irdelenmiştir. Bu amaçla güncel morfoloji haritaları kullanılarak morfolojik gelişim elde edilmeye çalışılmıştır. Mağara yapıları aşınma ve çökel yapıları olarak oluşum süreçleri dikkate alınarak belirli bilgilerin kaydedildiği arşivler olarak değerlendirilmiştir. Son olarak kırıntılı ve karbonatlı çökel istiflenmesi kalitatif ve yarı kantitatif olarak değerlendirilerek karstlaşma evrimi açısından yorumlanmıştır. Bölgede, karstlaşma evrimini etkileyen süreçlerin izlerini bünyesinde barındıran üç mağarada incelemeler yapılmıştır. Her üç mağaranın da gelişimini etkileyen faktörlerin mağaralarda bıraktıkları izler ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Sonuçta elde edilen bu faktörlerin benzeştirilmesi ile paleoortama ve karst kurgulamasına ilişkin yorumlamalar yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bilecik, karst, paleoortam, mağara Danışman: Doç. Dr. Mehmet EKMEKÇİ, Hacettepe Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Hidrojeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı

Investigation of Cave Deposits in the Harmanköy (Bilecik) - Beyyayla (Eskişehir) Karst System Mehmet Evren SOYLU ABSTRACT Karstic regions which are spreaded over wide areas in Turkey provide natural archives for records of karstification controlled by tectonic and climatic factors. In the present study traces of the factors controlling karstification are researched at the caverns in Harmanköy - Beyyayla karstic system located in southwestern of west Blacksea Region. It is attempted to gather information about paleoenvironment of the area in the light of these traces. For the purpose of clarifying the karstification evolutions of carbonate rocks in the study area, effective processes on karstification such as neotectonic, climate and variation of karstification basement have been investigated. For this end, the morphological progress, which occurred in the area, was figured out by using recent morphology maps. Cave deposits, which are distinguished as erosion and deposit structures, are evaluated as archives of certain recorded information, considering their formation processes. Finally, clastic and carbonate deposits alternation is evaluated qualitatively and semi-quantitatively and is interpreted in relation to karst evolution. The study was carried out in three caves which contained traces of the karst evolution process in the area. The traces of the factors that affected the evolutions of each of the caves were dealt with separately. Consequently, interpretations of the paleoenvironmental and karst reconstruction are done by the correlation of these factors. Keywords: Bilecik, karst, paleoenvironment, cave Advisor: Doç. Dr. Mehmet EKMEKÇİ, Hacettepe University, Department of Geological Engineering, Hydrogeological Engineering Section IV