Reel faizin ekonomik göstergelere ve BİST 100 Endeksi` ne etkisi: Türkiye uygulaması

Abstract

Faiz enflasyon farkından oluşan reel faiz kavramı, ekonominin genel dinamiklerini etkilemesi nedeniyle ekonomik karar vericilerin dikkat ettiği göstergelerden biridir. Ekonominin geneli üzerinde etkili olan bir faktörün diğer hangi göstergelere etki ettiği de ilgi uyandıran hususlardandır. Bu çalışmada reel faizin ekonomik göstergelere ve BİST 100 endeksine etkisi araştırılmıştır. Çalışmada reel faizin ekonomik göstergelerle ve BİST 100 Endeksi ile olan ilişkisini belirlemek için korelasyon analizi uygulanmış ve değişkenler arasındaki ilişki yön ve derece bakımından ortaya konulmuştur. Daha sonra da reel faizin ekonomik göstergelere ve BİST 100 Endeksi`ne etkisini rakamsal olarak ifade edebilmek için regresyon analizi yapılmıştır. Korelasyon analizinde reel faizin yurtiçi tasarrufları pozitif, BİST 100 Endeksi' ni ise negatif etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer değişkenlerden özel sektör yatırım harcamaları, sıcak para ve cari açık ile ilişkiler ise kısmen teori ile uyumsuz ve zayıf ilişkili olarak sonuçlanmıştır. Reel faizin reel efektif döviz kuruna olan etkisi ise korelasyon katsayısı olarak anlamsız bulgu olarak gözlemlenmektedir. Regresyon analizinde reel faizin BİST 100 Endeksi' ni negatif etkilediği, yurtiçi tasarruflara olan etkisinin ise katsayının anlamsız olması nedeniyle belirsiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Faiz, reel faiz, döviz kuru, BİST 100, yurtiçi tasarruf, sıcak para, cari açık, regresyon analizi, korelasyon analizi

The formed by subtracting the inflation rate from interest rate the concept of the real interest rate is one of the indicator considers that economic policy makers, due to the effects of the overall economy. An indicator having an impact on the overall economy is one of the intriguing issues that impact on which other indicators. To this intriguing issues intended to answer that, in this study were researched the effects of the real interest rate to economic indicators and Istanbul Stock Exchange 100 Index.In the empirical part of study, it was applied correlation analysis to determine the relationships between the real interest rate and the economic indicators, Istanbul Stock Exchange 100 Index and the relationship between variables were introduced as direction and degree. Regression analysis was performed to express as numerically the effects of the real interest rate to economic indicators and Istanbul Stock Exchange 100 Index. According to analysis results, the real interest rate has concluded affected the domestic savings positively, Istanbul Stock Exchange 100 Index negatively. The relations between the real interest rate and other variables such as private sector investment spendings, short term capital movements and current account deficit resulted partly incompatible with the teory and weak relation by correlation analysis. The effect of the real interest rate to the real effective exchange rate was observed as insignificant evidence in terms of correlation coefficent. In regression analysis, it was concluded that the effect of the real interest rate to domestic savings.Keywords: Interest rate, real interest rate, exchange rate, BIST 100, domestic savings, short term capital movements, current account deficit, regression analysis, correlation analysis