Türk gemiadamlarında mesleki tatmin ile iş bırakma arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Gemiadamlarının denizlerde uzun yıllar çalışmaması, kısa sürede denizde çalışmayı bırakması denizcilik sektörünün önemli bir sorunudur. Mevcut sorunun kaynağının gemiadamının iş memnuniyetsizliği olduğu düşünülerek bir anket hazırlanmıştır. Anket soruları beşli Likert ölçeğine göre oluşturulmuştur. Yakın kıyısal sefer bölgesinde Türk bayraklı kuru yük gemilerinde çalışan Türk gemiadamlarının meslek tatmini ile iş bırakma arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla araştırmanın hipotezleri kurulmuştur. Anket verileri, SPSS programında ki-kare çapraz tabloları ile incelenmiştir. Soruların güvenirlik değeri incelenmiş ve yüksek derecede güvenilir olduğu belirlenmiştir. Kurulan hipotezlerin doğrulanıp doğrulanmadığı incelenmiştir.Yapılan çalışmada gemiadamının çalıştığı gemiden ayrılma isteği üzerinde yaptığı işin, aldığı ücretin, çalıştığı yerin fiziki şartlarının, kontrat süresinin, izin süresinin, sosyal güvence şartlarının, barındığı kamara koşullarının, yaşam mahallinin, beslenme şartlarının, emniyet şartlarının, gemi ve şirket yönetiminin oluşturduğu memnuniyetin etkili olduğu anlaşılmıştır. Buna karşın terfi imkanının, çalışma arkadaşlarının, haberleşme şartlarının ve yurt içi veya yurt dışı liman şehirlerini ziyaretlerinin oluşturduğu memnuniyetin ise etkili olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca gemiadamının denizde çalışmayı (mesleği) tamamen bırakma isteği üzerinde, yaptığı işin ve ailesine uzak olmasının oluşturduğu memnuniyet düzeyi etkili olurken, sevdiğine uzak olmasının ve mesleki koşullara bağlı memnuniyet düzeyinin ise etkili olmadığı tespit edilmiştir. Sunulan önerilerin ışığında alınacak tedbirlerin, gemiadamlarının iş memnuniyet düzeylerini yükselteceği ve gemiadamı eksikliği sorununa kalıcı bir çözüm bulacağı düşünülmektedir. İş memnuniyet düzeyleri yükselen gemiadamlarının gemiden ayrılma ve mesleği bırakma gibi düşüncelerden uzaklaşacağı ve meslekte daha uzun süre çalışacağı düşünülmektedir.

Notworking at sea for a long time and stop working in a short time are very important problems of maritime industry. A questionary was designed on assumption that the problem arised because of job satisfaction. Questions were formed according to the scale of Likert by five. Hypothesises of study were constituted to determine between the Turkish seafarers? occupational satisfaction who work on the Turkish flagged dry cargo vessels navigating on the near coastal voyage area and retiring from work. The data of the questionaries were analysed by chi-square cross tables in SPSS. The reliability of the questions were tested and determined as high grade. Overall accuracy of hypothesises were investigated.Finally, it was determined that the seafarer?s resigning from duty is related with satisfaction of job, salary as tangible or spiritual, phisical conditions of working place, labour contract and vacation period, social insurance, cabin, accommodation, nutrition, safety, management of ship and company but is not related with satisfaction of the possibility of promotion, co-workers, communication and port of towns. Furthermore, it was determined that the seafarer?s retiring from job at sea is related with the job satisfaction and being far from his/her family but is not related with the satisfaction of being far from his/her lover and the occupational conditions. It is tought that the cautions will be taken in the view of suggestions going to raise the seafarer?s satisfaction level and to find permanent solution to the shortage of sefarer. It is tought that the sefarers whose job satisfaction level will increase are going to leave the idea of the resigning from duty and retiring from work at sea and also going to work for more long time at sea as a seafarer.