Sahil bandında kullanıcı tercihlerinin zaman içinde değişiminin incelenmesi: Trabzon sahil bandı örneği

Abstract

Geçmişten günümüze süregelen mekânsal değişimler, nüfus artışı, tarihi yapıları görmezden gelen sağlıksız yapılaşmalar, kontrolsüz büyüyen kentsel mekânlar, insan ve kent arasındaki algısal ilişkilerin zayıflayarak kopma noktasına gelmesine neden olmaktadır. Yaşanan bu olumsuz değişimler insanların çevreyi anlamasını ve algılamasını zorlaştırarak, çevrenin beğenilmemesine bundan dolayı da tercih edilmemesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu sorunlardan yola çıkarak bu tez de, zaman içinde değişen kent görünümlerinin algılanmasında ve tercihinde, kent görünümünün eski ve yeni halini bilen insanlarla (deneyimliler), sadece yeni halini bilen insanlar (gençler) arasında tercih farklılıklarının olup olmadığının saptanması amaçlanmaktadır. Bunun için, çevre tercihleri ile ilgili çalışmalara ilişkin literatür araştırması ve bu çalışmaların önemli sonuçları hakkında bilgi verilerek, görsel kalite kavramlarının çevre tercihi ile ilişkisi açıklanmıştır. Böylece görsel kalite kavramlarından faydalanılarak, çevre tercihi ile ilgili bir araştırma modeli ortaya koyulmuştur. Ortaya koyulan bu modeldeki kavramların çevre tercihini etkileyip etkilemediği uygulama çalışması ile araştırılmıştır. Uygulama bölümünü oluşturan birinci aşamada, uzman grubun, ikinci aşamada ise, uzman olmayan grubun Trabzon sahilinin eski ve yeni dokusunu nasıl algıladıkları, üçüncü aşamada, uzman olmayan grubun eski ile yeni kent görümlerinden hangisini beğendikleri saptanmıştır. Dördüncü aşamada ise, tüm aşamalarda elde edilen verilere analizler yapılarak varsayımların sınanması amaçlanmıştır. Böylelikle insanların Trabzon'un hangi görünümünü hangi nedenlerden dolayı tercih ettikleri, hangi görünümü hangi nedenlerden dolayı tercih etmedikleri saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Çevre Tercihi, Görsel Kalite, Eski ve Yeni Kent Görünümleri

Ongoing spatial changes across history, population increase, unplanned housing disregarding historical structure, uncontrollable growth of urban areas have resulted in the destruction of the relationships between the man and the city. These changes have shifted the way men perceive and understand the environment in a negative way; and thus they have begun to dislike and not to prefer it. Based upon these issues, this study deals with the differences of perception and preference of the concept of city, if any, between old aged people- who know what the city was like in the past and those belonging to the young generation. Firstly, the study reviewed the literature on the environment preferences focusing on the result of the studies dealing with this issue. It also dwelt on the relationship between the visual quality and the environment preferences, giving the study a research model in connection with the concepts of visual quality. This study was investigated to find out whether this research model in connection with the concepts of visual quality influenced environment preferences or not. In the first step, a group of experts, in the second, a group of non-experts were asked to evaluate coastal line in Trabzon using the concepts of visual quality. The third one, the group of non-experts were asked to determine whether they preferred the old or the new structure of the city. The fourth step analyzed altogether the data collected in the previous steps and tested the hypotheses. By this, the study aimed to find which structure of the city the participants liked/disliked most and why.Key Words: Environmental Preferences, Visual Quality, Old and New city Views