Farklı sabit sıcaklıkların Anopheles superpictus (Diptera:Culicidae)`nin biyolojisi ve morfolojisi üzerine etkileri
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Sıtma, tüm Dünya'da olduğu gibi ülkemizde de vektör kökenli hastalıkların enönemlilerinden biridir. Bu tez çalışması kapsamında An. superpictus türünün erginöncesi evrelerinde 15°C, 20°C, 25°C, 27°C, 30°C ve 35°C olmak üzere altı farklısıcaklık koşulunun karşılaştırılması ile gelişim sürelerinin sıcaklıkla ters orantılıolduğu, sıcaklık arttıkça gelişim süresinin kısaldığı tespit edilmiştir. Hem yumurta,larva ve pupa evrelerinin hem de yumurtadan ergine toplam gelişim süresininbelirlenmesinde sıcaklığın belirleyici bir faktör olduğu gözlenmiştir. Çalışmasonucunda sıcaklık arttıkça dişi ve erkek eşeylerde ömür uzunluğunda azalmatespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde An. superpictus türünde farklısıcaklıklarda yetiştirilen larvalardan elde edilen erginlere ait kanat yapılarıgeometrik morfometrik yöntemler kullanılarak incelendiğinde, belirgindeformasyonların oluştuğu ve bu deformasyonların hem dişi bireylerde hem deerkek bireylerde aynı biçimsel farklılıklardan kaynaklandığı görülmüştür. Özellikletemel ögeler analizi (PCA) yardımı ile ilk öge üzerinde artan sıcaklığa paralelolarak kanadın, dişilerde dorso-ventral yönde küçülme gösterdiği, erkeklerde iseaksi yönde olduğu gözlenmiştir. Buna bağlı olarak da kullanılan 22 landmarkınözellikle medialde kanat ucuna doğru yaklaştığı ortaya çıkmıştır. Bütün bu bulgularışığında genel olarak baktığımızda An. superpictus'un evriminde ve ekolojisindesıcaklık değişimlerinin son derece önemli bir faktör olabileceği, küresel iklimdeğişikliği ve özellikle küresel ısınmanın sıtma vektörleri gibi yüksek dereceadaptasyon yeteneğine sahip olan organizmaların değişim potansiyellerine,dolayısıyla da insan ve hayvan sağlığına kısa vadede ve beklenenden çok dahahızlı bir biçimde etkili olabileceği öngörülmüştür.Anahtar Kelimeler: Anopheles superpictus, sıcaklık, termal konstant, ekolojiksıfır, hayat tablosu, geometrik morfometri. Malaria is one of the most important vector borne diseases for both World andTurkey. In this study it was found that when six different fixed temperatures werecompared as 15°C, 20°C, 25°C, 27°C, 30°C and 35°C in An. superpictus, thedevelopment rate is negatively correlated. The development rate shortens as thetemperature increases. The temperature is found to be an important factor all foregg, larvae and pupa formation and also for the total time from egg to mature. Itwas also found that when temperature increases the life time decreases in bothsexes. In the second part of the study the wings of the An. superpictus specimenswhich were prepared from the individuals that were reared in differenttemperatures analyzed by geometric morphometrics methods. There appearedvery typical and gradual deformations in the wing shape related to the size in bothsexes. Especially the first principal component summarized a very typical dorsoventralminimation in females and opposite in males in the general shape and thelandmarks on the medial part of a total of 22, got closer through the apical part.Under the light of all these data we may in generally say for the evolution andecology of An. superpictus temperature is a crucial factor and global changes intemperature especially the global warming may effect some organisms which arehighly adaptive like some malaria vectors and this would naturally effect thehuman and animal health more fastly than expected.Keywords: Anopheles superpictus, temperature, thermal constant,developmental zero, life table, geometric morphometrics.
Collections