Doğu kayınının (Fagus orientalis Lipsky.) odun özellikleri üzerine bazı yetişme ortamı koşullarının etkisi
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Bu çalışmada Sinop?ta doğal olarak yetişen Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky.) odununun anatomik, makroskobik, fiziksel ve mekanik özellikleri üzerine bazı yetişme ortamı koşullarının (yükselti, bakı, toprak özellikleri) etkisi araştırılmıştır. Araştırma bölgesi olarak seçilen Sinop yöresinden 20 adet, Ayancık yöresinden 16 adet ağaç kesilmiş ve toplam 36 adet ağaç üzerinde çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar, yükselti ve bakı faktörlerinin çoğu odun özelliği üzerinde etkili olduğunu; toprak özelliklerinden ortalama kum, toz, kil, faydalanılabilir su kapasitesi oranları, toprak reaksiyonu ve elektriksel iletkenlik değerlerinin odunun bazı anatomik, fiziksel ve mekanik özellikleri ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Her iki yörede de denizden yükseklik arttıkça Doğu Kayını odununun trahe teğet çapları azalmış, birim alandaki trahe sayısı artmıştır. Odunun makroskobik özellikleri ile yükselti, bakı, toprak özellikleri, anatomik, fiziksel ve mekanik özellikler arasında ilişki olmadığı belirlenmiştir. Denizden yükseklik arttıkça Sinop yöresinde trahe hücre uzunluğu, lif uzunluğu, hacimsel genişleme yüzdesi, en yüksek su miktarı, teğet kesitte makaslama direnci azalırken statik eğilme direnci ve statik eğilmede elastikiyet modülü artmış; Ayancık yöresinde hacim yoğunluk değeri, hacimsel daralma yüzdesi, liflere paralel basınç direnci, statik eğilmede elastikiyet modülü, teğet kesitte makaslama direnci azalırken en yüksek su miktarı ve dinamik kalite değeri artmıştır. Bakı derecesi arttıkça Sinop yöresinde trahe radyal çapı azalırken enine kesitte sertlik değeri artmış, Ayancık yöresinde statik eğilme direnci azalırken mültiseri özışını yüksekliği ve genişliği, dinamik eğilme (şok) direnci artmıştır. Ayrıca iki yöre arasında toprak ve odun özellikleri bakımından önemli farklılıklar olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Kayın, Yükselti, Bakı, Ekolojik odun anatomisi, Odun özellikleri, Toprak özellikleri In the present study, effects of some environmental conditions (altitude, aspect, soil properties) on macroscopic, physical and mechanical properties and wood anatomy of Oriental Beech (Fagus orientalis Lipsky.) species which naturally distributed in Sinop were investigated. Sinop and Ayancık regions were chosen for this study. 20 trees from Sinop, 16 trees from Ayancık, total of 36 trees, were cut and investigated. Results demonstrated that altitude and aspect factors had significant effects on many wood characteristics. Soil properties such as soil texture, available water capacity, pH and electrical conductivity showed significant relation with some anatomic, physical, and mechanical properties of wood. Vessel diameter of Oriental Beech wood decreased as altitude increased both for regions however vessel in per unit area increased. There was no significant relation between macroscopic characteristics of wood and altitude, aspect, soil properties, anatomic, physical, and mechanical characteristics of wood. In Sinop region, vessel cell length, fiber length, volumetric swelling, maximum water content, shear strength decreased while static bending strength and static bending modulus of elasticity increased as altitude increased. In the case of Ayancık region volumetric density, volumetric shrinkage, compression strength parallel to fibers, static bending modulus of elasticity, and shear strength decreased while maximum water content and dynamic quality values increased as altitude increased. As the aspect degree increases cross sectional stiffness of wood increased while vessel radial diameter decreased in Sinop region, and in Ayancık region static bending strength decreased while height and width of multiserial rays and dynamic bending strength increased. It was also found that there were significant differences between soil and wood characteristics of these two regions.Key Words: Beech, Altitude, Aspect, Ecological wood anatomy, Wood properties, Soil properties
Collections