Çevresel östrojenlerden bisfenol A ve oktilfenolün erkek sıçanlarda subkronik etkileri

Abstract

Bu çalışmada, endokrin bozucu bileşiklerden bisfenol A ve oktilfenolün erkek sıçanlarda subkronik etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, negatif kontrol grubu, yağ kontrol grubu, pozitif kontrol grubu olmak üzere 3 kontrol ve 125 mg/kg/gün ve 250 mg/kg/gün dozlarında bisfenol A ve oktilfenol uygulaması yapılan 4 uygulama grubu oluşturulmuştur. 90 günlük süre sonunda, kan örnekleri hematolojik ve biyokimyasal parametreler açısından incelenmiş, karaciğer, böbrek ve dalak doku örnekleri ışık mikroskobu altında histopatolojik olarak değerlendirilmiştir. İmmünohistokimyasal inceleme ile karaciğerde apoptotik hücre sayıları ve apoptotik indeksler belirlenmiştir. Sitogenetik hasarın tespitinde in vivo mikronükleus testi kullanılmıştır. Alınan kemik iliği örneklerinden hazırlanan yayma preparatlarda mikronükleuslu polikromatik eritrositler sayılarak, mikronükleus sıklığı belirlenmiştir.Hem 125 mg/kg/gün bisfenol A hem de 125 mg/kg/gün oktilfenol uygulanan gruplardaki sıçanların eritrosit sayılarında ve hematokrit yüzdelerinde anlamlı düşüş saptanmıştır. 250 mg/kg/gün bisfenol A ve oktilfenol uygulanan gruplardaki sıçanların serum total protein seviyeleri kontrol grubundan anlamlı olarak düşük bulunmuştur. 125 ve 250 mg/kg/gün bisfenol A ve 125 mg/kg/gün oktilfenol uygulanan gruplardaki sıçanların serum glikoz seviyelerinin kontrol grubundan anlamlı olarak yüksek olduğu saptanmıştır. Yapılan histopatolojik incelemeler, 125 ve 250 mg/kg/gün bisfenol A ve oktilfenol uygulamasının erkek sıçanlarda karaciğer, böbrek ve dalak dokularında anlamlı sıklıkta histopatolojik değişikliklere neden olduğunu ortaya koymuştur. Apoptotik hücre sayıları ve apoptotik indeks açısından gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmadığı tespit edilmiştir. Sitogenetik incelemeler, subkronik 125 ve 250 mg/kg/gün bisfenol A ve oktilfenol uygulamasının mikronükleus sıklığında artışa neden olduğunu göstermiştir.

In the current study, it was aimed to determine the subchronic effects of bisphenol A and octylphenol, two of endocrine disruptors, on male rats. Within this context, three groups including negative control, oil control and positive control, served as controls, while four groups including rats received either 125 mg/kg per day bisphenol A, 125 mg/kg per day octylphenol, 250 mg/kg per day bisphenol A and 250 mg/kg per day octylphenol, served as treatment groups. At the end of 90-day period, blood samples were examined regarding hematological and biochemical parameters, while tissue samples from liver, kidney and spleen were histopathologically evaluated using light microscopy. Number of apoptotic cells in liver and apoptotic indices were determined by immunohistochemical examination. Micronucleus test was used to measure genotoxicity. Estimation of micronucleus frequency was determined by counting polychromatic erythrocytes containing micronuclei in bone marrow smears.There was a significant decrease in erythrocyte counts and hematocrit values of rats received 125 mg/kg per day bisphenol A and 125 mg/kg per day octylphenol. Serum total protein levels were significantly lower in rats received 250 mg/kg per day bisphenol A and octylphenol, while blood glucose levels were significantly higher in rats received 125 and 250 mg/kg per day bisphenol A and 125 mg/kg per day octylphenol compared to negative controls. Histopathological examinations revealed significantly higher frequency of histopathological changes in liver, kidney and spleen of rats received 125 and 250 mg/kg per day bisphenol A and octylphenol. There were no significant differences between groups regarding number of apoptotic cells and apoptotic indices. Cytogenetic examinations revealed higher frequency of micronuclei stimulated by subchronic administration of 125 mg/kg per day bisphenol A, 125 mg/kg per day octylphenol, 250 mg/kg per day bisphenol A and 250 mg/kg per day octylphenol.