Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)`de farklı fosfor dozlarının verim ve bazı morfolojik özellikler üzerine etkileri

Abstract

Bu araştırma, 2009-2010 vejetasyon döneminde kışlık olarak Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında yürütülmüştür. Araştırmanın amacı, farklı dozlardan uygulanan fosforlu gübrenin (TSP), çemen bitkisinin verim ve bazı morfolojik kriterler üzerindeki etkisini belirlemektir. Çalışmada, tohum verimi, biyolojik verim, bitki boyu, meyve sayısı, meyvede tohum sayısı, dal sayısı, bin tohum ağırlığı ve hasat indeksi gibi özellikler incelenmiştir. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada materyal olarak Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümünce tescil ettirilen GÜRARSLAN çemen çeşidi kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre ortalama bitki boyu 48.22 - 50.96 cm, meyve sayısı 11.28 ? 16.08 adet, meyvedeki tohum sayısı 9.58- 10.26 adet, dal sayısı 2.8-3.23 adet, bin tohum ağırlığı 19.71- 20.10 g, biyolojik verim 638.28-729.30 kg/da, tohum verimi 176.03-194.30 kg/da ve hasat indeksi % 26.32-28.48 arasında değişim göstermiştir. Sonuç olarak, tohum verimi, bitki boyu, meyve sayısı, meyvede tohum sayısı, dal sayısı, bin tohum ağırlığı ve hasat indeksinin, uygulanan gübre dozlarından etkilenmediği (0, 3, 6, 9 ve 12 kg/da), biyolojik verimin ise gübre dozlarından istatistiki olarak etkilendiği sonucuna varılmıştır.

In this research, the vegetation period of 2009-2010, in winter, in a field trial was conducted in Ankara University Faculty of Agriculture, Department of Field Crops. The aim of the study, phosphorus fertilizer applied in different doses (TSP), in fenugreek plant, to determine the impact on yield and some morphological criteria. In the study, seed yield, biological yield, plant height, fruit number, seed number per pod, number of branches, thousand seed weight and harvest index were determined. The experiment was established as a randomized block design with 4 replications. As for materials used in Ankara University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops, forced registration GÜRARSLAN fenugreek cultivars used.According to research, the average plant height, 48.22 - 50.96 cm, number of fruit 11:28 to 16:08 each, 9:58 to 10:26 in fruit seed number, number of branches 2.8-3.23 each, thousand seed weight of 19.71-10.20 g, biological yield 638.28-729.30 kg / da seed yield 176.03-194.30 kg / da and harvest index showed variation between 26.32-28.48%. As a result, seed yield, plant height, fruit number, seed number per pod, number of branches, thousand seed weight and harvest index, not influenced by applied fertilizer doses (0, 3, 6, 9 and 12 kg / da), the biological fertilizer doses yield concluded that statistically affected.