Zaman ve magnitüd kestirilebilir model ile Türkiye`de uzun dönem deprem kestirimi

Abstract

Türkiye'de oluşan büyük depremlerin tekrarlanma aralıklarının kestirilmesi için, 36-42° K ile 25-45° D koordinatları ile sınırlanan bu bölge belirli sismolojik ve jeomorfolojik özelliklere dayanarak otuzüç sismojenik kaynağa ayrılmış ve her bir kaynak için bölgesel zaman ve magnitüd-kestirilebilir model uygulanmıştır. Çözümlemelerde 2015 yılına kadar olan aletsel dönem verileri (Ms≥5.5) ile 1900 öncesi tarihsel döneme ait veriler (Ms ≥ 7.0) kullanılmıştır. Ana şokların magnitüdleri ve tekrarlanma zamanları aşağıdaki ilişkilerin belirlenmesinde kullanılmıştır.logTt= 0.37 Mmin+ 0.19 Mp– 0.14 logMo + 1.39Mf= 0.72 Mmin– 0.01 Mp+ 0.31 logMo– 5.44Burada Tt yıl olarak hesaplanan olaylar arasında geçen zaman, Mmin ele alınan en küçük ana şokun magnitüdü, Mp önce olan ana şokun magnitüdü, Mf sonraki ana şokun magnitüdü ve Mo her bir kaynakta bir yılda açığa çıkan sismik momenttir. Birinci bağıntı için çoklu ilişki katsayısı ve standart sapma 0.69 ve 0.30 olarak hesaplanmıştır. İkinci bağıntı için karşılık gelen değerler sırasıyla 0.63 ve 0.43 dür. Yukarıdaki ilk bağıntıdan son ana şokun oluş zamanı ve magnitüdü dikkate alınarak gelecek 50 yıllık sürede onar yıllık aralıklarla tüm kaynaklarda 6.0 ve 7.0 magnitütündeki depremlerin oluşma olasılıkları P(t) ve ikinci bağıntıdan ise beklenen ana şokun magnitüdü hesaplanmıştır.

In order to estimate the recurrence intervals for large earthquakes occurring in Turkey, this region enclosed within the coordinates of 36◦–42◦N, 25◦–45◦E has been separated into thirty three seismogenic sources on the basis of certain seismological and geomorphological criteria, and a regional time- and magnitude-predictable model has been applied for these sources. The data belonging to both the instrumental period (MS≥ 5.5) until 2015 and the historical period (I0≥ 9.0 corresponding to MS≥ 7.0) before 1900 have been used in the analysis. The interevent times as well as the magnitudes of the main shocks have been used to determine the following relations:logTt= 0.37 Mmin+ 0.19 Mp – 0.14 logM0 + 1.39Mf= 0.72 Mmin– 0.01 Mp+ 0.31 logM0 – 5.44Where Tt is the interevent time, Mmin is the surface wave magnitude of the smallest main shock considered, Mp is the magnitude of the preceding main shock, Mf is magnitude of the following main shock, and Mo is the released seismic moment per year in each source. Multiple correlation coefficient and standard deviation have been computed as 0.69 and 0.30, respectively for the first relation. The corresponding values for the second relation are 0.63 and 0.43, respectively. On the basis of the first one of the relations above and taking into account the occurrence time and magnitude of the last main shock, the probabilities of occurrence P(t) of main shocks in each seismogenic source with ten years intervals, the next 50 years for earthquakes with magnitudes equal 6.0 and7.0 were determined. The second of these relations has been used to estimate the magnitude of the expected main shock.